Werkgevers hebben oog voor wat Wajongers kunnen en zetten zich daadwerkelijk in om hen aan de slag te krijgen. Het aantal CAO-afspraken over Wajongers is nog nooit zo hoog geweest: ruim één op de drie (36%) akkoorden kent in 2011 een afspraak, terwijl dat in 2010 nog 20% was. In 55 akkoorden is een afspraak gemaakt over stageplaatsen of werkplaatsen voor Wajongeren. Gemiddeld komen de afspraken neer op 1 werkplaats op 100 werknemers (Bron: interne rapportage Algemene Werkgevers Vereniging Nederland). Wij verwachten dat toenemende schaarste op de arbeidsmarkt als gevolg van de vergrijzing meer ruimte zal scheppen om Wajongers aan een baan te helpen.
Werkgevers zijn dus positief over de inzet van Wajongers, maar we moeten wel realistisch blijven. Het is ingewikkeld om hen naar een gewone baan te helpen. Niet elke Wajonger is geschikt voor regulier werk, niet elk bedrijf of sector is voor hen geschikt. Sommigen kunnen niet zonder intensieve begeleiding (ook buiten het werk) functioneren in een onderneming. Er moeten tal van vragen worden beantwoord. Kan iemand werken (vaardigheden, aantal uren); welke begeleiding hoort daarbij (jobcoach, subsidies, aanpassingen) en is er bijzondere zorg nodig (privé)? Duidelijk moet worden wie wel en wie niet redelijkerwijs regulier werk aan kan (indicatiestelling).
Sommige Wajongers zullen altijd jobcoach nodig hebben
Hoe vergroten we hun kansen? Er moet een goede, niet-bureaucratische uitvoering komen met een belangrijke rol voor uitzendbureaus en UWV. Werkgevers moeten verlost worden van sores en rompslomp wanneer zij iemand in dienst nemen. De risico’s die het aannemen van een Wajonger met zich meebrengt, moet worden beperkt. Dat kan door loondispensatie, jobcoaching, subsidies voor werkplekaanpassingen en een no riskpolis (geen werkgeversrisico bij ziekte). Daarnaast moet het mogelijk zijn maatwerk toe te passen op het contract: verlengde proeftijden, proefplaatsing en aanpassen van de Flexwet zodat werkgevers aaneensluitend vaker een tijdelijk contract kunnen afsluiten (nu 3 maal).
De jobcoachregeling moet niet worden beperkt, want sommigen zullen altijd een jobcoach (of vorm van persoonlijke begeleiding) nodig hebben. De jobcoach is nodig om te voorkomen dat persoonlijke problemen van de werknemer zijn werkactiviteiten beïnvloeden. Dat mag geen zorg voor de werkgever zijn.
Wij zijn tegen quota, streefcijfers of initiatieven voor social return. Wij kiezen voor een aanpak waarbij werkgevers worden gestimuleerd en ‘verleid’ tot het aannemen van
Wajongers uit de WWNV. Quota en streefcijfers zijn in de praktijk onwerkbaar omdat niet ieder bedrijf en niet iedere sector iemand uit de WWNV zal kunnen plaatsen. Bovendien leidt dit allemaal tot stigmatisering van mensen.
Drs. Mariet Feenstra is secretaris Sociale Zaken bij VNO-NCW en MKB-Nederland.