Jongerenwerk is effectief maar moeilijk in geld uit te drukken

In Amsterdam en elders worden mooie woorden gesproken over het werken achter de voordeur en aan de keukentafel. De straathoekwerkers doen dat, maar moeten ondertussen steeds meer registeren, overleggen, en een almaar hogere productie leveren met minder mensen, schrijft jongerenwerker Joost van Hienen.

Straathoekwerkers zitten niet achter een bureau maar zijn telkens op straat te vinden als de jongeren er ook zijn. Ze investeren in een duurzame relatie en zijn geaccepteerd door deze jongeren. Die weten dat ze, als ze ergens mee zitten of hulp willen hebben, altijd terecht kunnen bij de straathoekwerker. Waar nodig kan deze vaak direct tijd vrij maken. Maar zo’n aanpak kost tijd en geduld.

Tijd en ruimte zijn nodig om gedragsverandering te bewerkstelligen. Die tijd betaalt zich terug want in plaats van een haastig resultaat, kom je zo wel tot de kern. Vandaaruit wordt de eerste stap naar echte verandering gezet.

Jongeren willen wel veranderen, maar ergens ook niet

Zelfs bij gemotiveerde jongeren moeten de straathoekwerkers waken voor te snelle oplossingen, waardoor jongeren juist afhankelijk kunnen raken en hun weg naar zelfstandigheid geblokkeerd wordt. Als ze niet zelf hebben meegedacht aan de oplossing, geen probleemeigenaar zijn geweest, is de kans groot dat hun zelfredzaamheid niet is vergroot.

In de eerste instantie zijn er bij de jongeren meestal gemengde gevoelens ten opzichte een verandering, ergens willen ze wel maar tegelijk ook niet veranderen.

Het bespreekbaar maken van deze ambivalentie laat bijvoorbeeld zien dat de betrokkene vastzit in een verslaving. Door het inzicht te laten groeien in de voor- en nadelen van stoppen of juist doorgaan met bepaald gedrag kunnen de jongeren zelf gemotiveerd raken om te veranderen. Deze methode passen de straathoekwerkers toe bij tal van onderwerpen. Nuttig en nodig, maar het kost tijd.

De begeleiding door straathoekwerkers is effectief

Jongeren die geen dagbesteding hebben en geen toekomstmogelijkheden zien, zich buitengesloten voelen, kunnen alle kanten op, de criminaliteit maar ook radicaliseren. Het is van belang dat deze jongeren niet in een isolement raken. Door te werken aan positieverbetering kan verdere radicalisering voorkomen worden.

Door het bieden van perspectief aan de jongeren op straat draagt de veldwerker ook bij aan versterking van sociale cohesie, leefbaarheid en veiligheid in de wijk.

De begeleiding van de straathoekwerkers is effectief, al is de inzet soms moeilijk in harde cijfers uit te drukken. Tel maar eens dat iemand weer wat gelooft in zichzelf, zich gemotiveerd begint te voelen en zijn oude leventje begint op te geven en niet verder wegzakt.

Zo kun je prima het aantal vroegtijdige schoolverlaters tellen dat een schoolcarrière weer heeft opgepakt na de juiste interventies, maar hoeveel schooluitval door goede preventie is voorkomen, valt veel lastiger in cijfers uit te drukken.

Straathoekwerk vraagt tijd en geduld

De straathoekwerkers voelen zich begrijpelijkerwijs opgejaagd als de getalsmatige productie-eisen opgevoerd worden, er een toename is van administratieve lasten, minder mensen meer werk moeten doen, terwijl de problematiek eerder meer dan minder tijd kost.

Laat de straathoekwerkers dus vooral doen waar ze goed in zijn, ‘s avonds en ‘s nachts op zoek en in gesprek gaan met de jongeren op straat, en met de nodige rust op een empathische wijze werken aan de intrinsieke motivatie bij die jongeren om echte veranderingen in gang te zetten. Deze inzet is soms niet direct zichtbaar, vraagt tijd en geduld, ook van de maatschappij, toch weten we uit ervaring dat daarmee de kans op een fundamentele gedragsverandering het grootste wordt. Dat is belangrijk voor de jongeren zelf, maar vergis je niet: echt investeren in de jeugd kan ons allen op den duur ook nog eens enorm veel kosten besparen.

Joost van Hienen is teamleider Streetcornerwork in Amsterdam-Nieuw-West, Velsen, Heemstede, Haarlem en Woerden.

Dit artikel verscheen eerder ook in het Parool.

Foto: Tony Alter (Flickr Creative Commons)

Dit artikel is 2768 keer bekeken.

Reacties op dit artikel (2)

  1. Mooi stuk, dat mijn interesse met name wekt door de opmerking dat de hoeveelheid schooluitval die door goede preventie is voorkomen, lastig te kwantificeren is. En inderdaad, de effecten van preventie zijn lang niet altijd duidelijk. Toch ben ik van mening dat er met elkaar moet worden gezocht naar manieren om hier uitspraken over te doen. Ik zie dat dit in de praktijk ook steeds vaker gebeurt, bijvoorbeeld door gemeenten die aan de hand van maatschappelijke Business Cases vooraf op hoofdlijnen zicht proberen te krijgen in de werkzaamheid van een (preventieve) interventie. Natuurlijk zijn dit soort prognoses niet volledig accuraat en is monitoring vervolgens essentieel, maar de uitkomsten van dergelijke onderzoeken bieden vaak verrassend bruikbare inzichten (ook over preventief beleid) en relevante stuurinformatie. Op deze manier kunnen we langzamerhand toewerken naar een situatie waarin de werkzaamheid van beleid vooraf (tot op zekere hoogte) kan worden getoetst. Onlangs schreef ik een blog die hier aan raakt: http://bit.ly/2c7XWVu . Lijkt me interessante om eens met elkaar na te denken over dit thema.

  2. Zeggen dat het effectief is m.i. te gemakkelijk. Net zoals zeggen dat het niet werkt, trouwens. Ook straathoekwerkers hebben bepaalde doelen en die inzichtelijk maken is al een belangrijke stap. Ik zou regelmatig een enquete uitvoeren of bewoners zich veilig op straat voelen en bij de doelgroep of zij zich ondersteunt voelen.

    Deze uitspraken doen we denken aan de marketeer, die zegt dat je het effect van marketing inspanningen niet kan meten. Mijn reactie is dan dan hoef je de inspanningen niet te doen

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.