Op 1 november vulde de schaatsbaan bij Utrecht zich met straathoekwerkers, gezinscoaches en schuldhulpverleners. Een dag lang staakten de ‘professionals in gemeentedienst voor een eerlijke cao en tegen de harteloze bezuinigingen van het kabinet’. IJsvrij hadden ze het ludiek genoemd, vandaar die schaatsbaan. Leuk bedacht. Probleem was echter dat bijna geen van de hulpverleners kon schaatsen. Daarom zochten de stakers en masse de kantine op. Warme chocomel erbij en maar dicht tegen elkaar aankruipen om de buurman te beamen als hij klappertandend zegt hoe guur het politieke klimaat buiten is.
Ze zullen ervan geschrokken zijn in Den Haag. Een dag lang de straathoeken zonder werker, gezinnen zonder coach en de schulden zonder hulpverleners. In alle kracht-, probleem- en Vogelaarwijken werd even niet meer opgebouwd. Minister Donner moet haast wel sidderend in zijn Haagse regentenkamer gezeten hebben. ‘Hoe lang gaan ze het land platleggen.’
Niet dus. Het is zelfs de vraag of de minister überhaupt kennis heeft genomen van de stakende ‘doeners’ in de softe sector.
Denkers zoeken warmte in verhitte discussies met elkaar
Intussen heeft hij ook weinig te vrezen van de ‘denkers’. Getuige de discussies op deze site zoeken die de warmte namelijk in verhitte discussies met elkaar. Dat begon met Jos van der Lans en Nico de Boer. ‘De geluksmachine wordt stopgezet, welzijn is niet van gemeenten maar van burgers, alleen burgerkracht kan ons redden’, betoogden zij in een essay. Populistische kretologie, schreef welzijnsjournalist Martin Zuithof in een stekelige reactie. En misschien heeft hij gelijk, maar dan is het wel totaal ongevaarlijke populistische kretologie. Want behalve enkele vakgenoten van Zuithof zal in Nederland niemand begrijpen wat De Boer en Van der Lans in hemelsnaam bedoelen met hun pleidooi voor Burgerkracht.
Wethouder Jan Hamming kan het wel
Gelukkig zijn er nog mensen die wel kunnen uitleggen wat er hier op het spel staat. Zoals de Tilburgse wethouder Jan Hamming (PvdA). In een aflevering van Zembla, die overduidelijk door Hamming was ingestoken, werd de vraag beantwoord wat de bezuinigingen van dit kabinet betekenen voor gezinnen in Tilburg die van een minimuminkomen moeten rondkomen. Het was een tamelijk ontluisterende rondgang langs een brood uitdelende pastoor, voedselbanken die grote zakken afbakfriet uitdeelden en een braaf echtpaar dat door ziekte aan de bedelstaf dreigde te raken.
Boven alles was aangrijpend hoezeer kinderen de dupe zullen worden. Zo legde Nicky uit dat het logisch is dat haar ouders de 15 euro ‘gepakt hadden’ die zij voor haar verjaardag had gekregen. ‘Ze hadden het nodig om eten te kopen. Ik krijg het ooit wel weer terug.’ Haar vader en moeder hebben een bewindvoerder die orde op zaken probeert te stellen, en dat is hard nodig, want de woningcorporatie staat op het punt de familie uit huis te zetten. Nicky weet dat nog niet.
En dan is er de alleenstaande moeder Tonnie. Ze kan moeilijk nee zeggen en daarmee heeft ze zichzelf al meermaals in de nesten gewerkt. Maar, op basis van de beelden, is Tonnie een lieve moeder. Met hulp van gezinscoach Frank lukt het haar om voor twee van haar drie kinderen te zorgen. Tonnie: ‘Voordat Frank hier was, was het hier chaos.’ Vanaf volgens jaar kan Frank Tonnie niet meer helpen, hij wordt wegbezuinigd.
Een tranentrekkend verhaal, zullen enkele Haagse houwdegens misschien nog stoer oordelen. Maar Hamming was zo slim om tegenover de weekmakende kinderogen ook nog een snelle rekensom te plaatsen. ‘Wat als al het vangnet voor deze mensen verdwijnt’, vroeg hij zich af. Om direct maar het antwoord te geven: het zou een veelvoud gaan kosten aan huisuitzettingen, kindertehuizen en gevangenissen.
Kijk, dat is nou het soort populisme waar je in de strijd om de schatkist wel iets aan hebt. Een goed geplaatste linkse directe.
Tjerk Gualthérie van Weezel is economieredacteur bij de Volkskrant.