Technologie brengt niet alleen maar vreugde, Jos

Sociale platforms veranderen het werk van professionals ten goede, schreef Jos van der Lans. Maar volgens Tjerk Gualthérie van Weezel was hij minder vrolijk geweest als hij naar websites als voorschotje.nl en saldodipje.nl had gekeken.

Politicus, onderzoeker en publicist Jos van der Lans is de dappere padvinder van de sociale sector. Gewapend met vergrootglas onderzoekt hij wat er groeit, bloeit en altijd maar weer boeit in het woud van het welzijnswerk. Op deze site doet hij daar regelmatig verslag van.

Zoals vorige maand: toen zag Jos van der Lans de kansen van de moderne informatietechnologie. Die gaat de sociale sector namelijk totaal hervormen, zo ziet hij. Grote hiërarchische organisaties zullen plaatsmaken voor plattere verbanden, met minder managers en autonomie voor de aangesloten hulpverleners.

Iemand die nu nog met veel aplomb roept dat technologie de wereld gaat veranderen, doet een beetje denken aan iemand die een dag nadat de Elfstedentocht is verreden trots vanaf het ijs roept dat het houdt. Maar dat terzijde, padvinders hebben nou eenmaal iets vrolijk naïefs.

Maar Van der Lans heeft natuurlijk wel gelijk: technologie verandert de samenleving, dus ook de sociale sector. Het nieuwe organisatiemodel bedreigt inderdaad de sloffende beleidsmedewerkers en managers die in hun vormeloze kantoorkolossen met ordners onder hun arm door lange gangen sloffen. En dat, daar heeft Van der Lans ook een punt, is een glorievol vooruitzicht.

Maar de invalshoek die hier gekozen wordt is toch teleurstellend en tekenend voor de introverte sfeer die de wereld van het maatschappelijk werk en aanverwante softe beroepen plaagt. Een groot sociaal vraagstuk als de impact van nieuwe technologie op het dagelijks leven wordt betrokken op de organisatie van welzijnsinstellingen. Die kant van de zaak wordt blijkbaar relevanter gevonden dan de vraag wat dit voor de inhoud van het werk betekent.

Wat te denken van online gok- en gameverslaving?
Had Van der Lans zijn vergrootglas op die kant van de ontwikkeling gericht, dan was zijn toon waarschijnlijk een stuk minder vrolijk geweest. Wat bijvoorbeeld te denken van de toenemende problemen met online gok- en gameverslaving? En de berg aan schulden die dergelijke verslaafden bekomen tegen woekerrentes bij malafide internetsites met vrolijke namen als voorschotje.nl en saldodipje.nl.

Daaruit volgt weer een volgend groot sociaal vraagstuk: mag er een database komen waarin alle schulden centraal geregistreerd worden? Banken, woningcorporaties, overheden en schuldhulpverleners schreeuwen om zo’n registratiesysteem. Oninbare schulden kosten de samenleving namelijk kapitalen en de schuldenaren een vreugdeloos leven. Maar het College Bescherming Persoonsgegevens houdt het tegen, het verdedigt de privacy en het recht om van je eigen leven een puinhoop te maken. Wat moet de doorslag geven?

Weinig vreugde van de automatisering voor middengroepen
Van der Lans had er bovendien voor kunnen kiezen zijn vergrootglas weg te stoppen en zijn verrekijker uit zijn tas te halen. Dan had hij wellicht gezien dat de denivellering in de wereld met een zorgwekkende snelheid groeit. De OESO publiceerde er vorig jaar nog een alarmerend verhaal over. De groep superrijken groeit, terwijl de middenklasse juist armer wordt.

Ook in Nederland gaat het de bovenkant van de arbeidsmarkt voor de wind, en blijft er aan de onderkant werk voor aspergestekers en schoonmakers. Maar de middengroep vangt de klappen op. Administratief medewerkers vliegen de laan uit, drukkers verliezen hun banen, een moderne postbode kan al lang geen gezin meer onderhouden. Hier heeft de automatisering weinig vreugde gebracht.

Je kunt je natuurlijk aansluiten bij Harry Jekkers die als ‘Koos Werkeloos’ declameerde: ‘Vaak zeggen mensen: ‘waar moet dat heen, straks doen computers al het werk alleen? Maar mensen, het gaat toch prima zo, gratis vrije tijd kado en dat is voor Koos geen problemo.’

Toch lijkt het erop dat de toenemende tweedeling wel degelijk een probleem is. De onzekerheid die de snelle veranderingen juist middengroepen heeft gebracht maakt het land nu al stuurloos. En het zal voor veel gezinnen ook een armoedig leven betekenen.

Misschien hoeft het niet zo te zijn. Maar voor een site over sociale vraagstukken lijkt het wel een relevante kwestie hoe maatschappelijk werkers, schuldhulpverleners verslavingszorgers of gezinscoaches dáár goed werk kunnen verrichten. Of ze dat in een platte netwerkorganisatie doen is dan vers twee.

Tjerk Gualthérie van Weezel is economieredacteur bij de Volkskrant.

 

Dit artikel is 1683 keer bekeken.

Reacties op dit artikel (1)

  1. Mij ontgaat het waar Tjerk Gualthérie van Weezel de gedachte vandaan haalt dat ik, als ik schrijf over de invloed van moderne technologie op de organisatie van de publieke sector (zie mijn bijdrage eerder aan deze site), daarmee zou ontkennen dat er allerhande grote problemen zijn met technologie en in de wereld. Ik zou de laatste zijn om zoiets te suggereren, en ik denk ook niet dat er in mijn geschriften iets van die gedachte is terug te vinden. Ik heb een beetje de indruk dat Tjerk ijverig en daardoor wat geforceerd op zoek is naar een polemiek met deze ‘dappere padvinder’ van de sociale sector (die overigens al jaren geen politicus meer is, maar dat terzijde). Ik ben daar ook erg voor in. Maar laat het dan gaan over relevante zaken, waar we echt over van mening verschillen. Misschien een idee voor een volgende terechtwijzing?

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.