Een traditionele taakverdeling tussen vrouwen en mannen zit de nieuwe participatiesamenleving in de weg. Dat blijkt uit het artikel ‘Vrouwen de dupe van nieuwe taken voor gemeenten’ (Trouw, 8 september). Juist in het zorg- en welzijnswerk, waar de grote klappen gaan vallen, zijn vrouwen als werknemer oververtegenwoordigd.
Maar vrouwen zijn ook nog eens vaker mantelzorger en juist op díe groep wordt nu een groter beroep gedaan. Zolang we vrouwen als ‘natuurlijke verzorgers’ blijven zien en mannen het recht op het aanrecht ontnemen, komen we allemaal in de knel.
Terecht zijn er kritische geluiden over de structurele veranderingen bij de overheid en in de zorg- en welzijnssector. Maar met alleen deze kritische blik gaan we het niet redden. De traditionele opvatting dat vrouwen beter zorgen dan mannen veroorzaakt al jaren een scheve taakverdeling in vele huishoudens. Bezuinigingen in de kinderopvang? Dan zoeken moeders naar creatieve oplossingen en beknibbelen zij nog meer op hun vrije tijd, blijkt uit het SCP-onderzoek 'Krimp in de kinderopvang'. Vrije tijd die werkende én zorgende vrouwen in vergelijking met vaders al veel minder hebben. De balans is voor hen ver te zoeken.
En de mannen? Ook die zijn niet altijd tevreden. Uit een ander recent onderzoek, ‘Division of Tasks’ (Kiyomid van der Veer, Movisie), blijkt dat zij de taken graag eerlijker willen verdelen. Maar dat is nog niet zo gemakkelijk. De huidige taakverdeling groeit ‘vanzelf’ scheef omdat we er niet stil bij staan. Of de vaders lopen ‘tegen een muur op’ als ze taken op zich willen nemen waar hun vrouw zich verantwoordelijk voor voelt: “Dan ging ik dweilen maar dan vond zij dat niet goed genoeg”.
Met de participatiesamenleving voor de deur wordt de urgentie groter om taken eerlijker te verdelen. Naast (vrijwilligers)werk en zorgen voor het huishouden moeten we straks ook allemaal zorgen voor een ander. Dit kan simpelweg niet meer het terrein blijven van enkel vrouwen. Ook kan het niet opgelost worden door enkel kritisch te kijken naar de overheid en zorg- en welzijn instanties. Het is de hoogste tijd om zelf in de spiegel te kijken.
Het onbewuste denken in ‘typisch mannelijk’ of ‘typisch vrouwelijk’ moet op de schop. Dit hokjesdenken is nu echt over de houdbaarheidsdatum heen. Wie het nog in de praktijk brengt stimuleert overbelasting en burn-outs bij vrouwen en niet te vergeten: gefrustreerde mannen.
Anno 2014 willen gelukkig steeds meer vrouwen én mannen verandering. Allerlei initiatieven schieten uit de grond: van acties om vaders meer te betrekken bij de opvoeding, huismannen die traditionele rolpatronen willen doorbreken, bemiddeling voor klussen aan huis en moeders die elkaar helpen bij studeren. Ook op social media wordt onder de hashtag #hetnieuweverdelen uitgewisseld hoe het anders kan. Samen kunnen we een nieuwe mentaliteitsverandering creëren. Dus hoe ga jij bijdragen aan het nieuwe verdelen?
Hanneke Felten, Projectleider Participatie: emancipatie en inclusie Movisie
Bronnen:
Krimp in de kinderopvang. Sociaal en Cultureel Planbureau
Division of Task. Kiyomid van der Veer. Movisie