De keuze van vrouwen voor deeltijd is minder vrij dan we denken

Vrouwen zouden minder vaak in topfuncties belanden en vaker parttime werken vanwege een gebrek aan motivatie, wordt vaak beweerd. Maar het zijn nog steeds sociale normen die hen rolpatronen opleggen.

Hoewel Nederland vaak gezien wordt als land met een grote mate van seksegelijkheid, zien we op de arbeidsmarkt grote verschillen tussen mannen en vrouwen. Vrouwen zijn ondervertegenwoordigd in de top, krijgen minder betaald, en werken vaker parttime dan mannen.

Met name op dit laatste punt is Nederland bijzonder vergeleken met andere Europese landen: Nederlandse vrouwen zijn kampioen deeltijdwerken. Slechts 27 procent van de werkende vrouwen in Nederland had in 2015 een fulltime baan, tegenover 81 procent van de mannen. Ook zeggen vrouwen minder gericht te zijn op het bereiken van een hogere positie dan mannen, terwijl zij hun werk net zo belangrijk vinden.

Vrije keuze of sociale norm?

Discussies in de media over hoe dit komt richten zich vaak op een vermeend gebrek aan motivatie van de Nederlandse vrouw en hun persoonlijke keuze om deeltijd te werken. Maar onderzoek aan de Universiteit Utrecht toont dat vrouwen en mannen in Nederland minder vrij zijn in hoe ze hun leven inrichten dan we vaak denken.

In onze maatschappij heersen nog steeds sociale normen over hoe mannen en vrouwen zich horen te gedragen en deze normen bepalen op subtiele wijze de keuzes die mannen en vrouwen maken. Zij bepalen hoe mannen en vrouwen hun werk, gezin en hun relatie inrichten.

We beschrijven drie mechanismes die wij vonden in ons onderzoek. Deze mechanismes ontmoedigen vrouwen op geraffineerde wijze om zich te veel op hun carrière te richten en spelen specifiek in heteroseksuele relaties waarin een traditionele rolverdeling voor de hand ligt.

  1. Schuldgevoelens stimuleren vrouwen parttime te werken

Een eerste mechanisme zit ‘m in de emoties die mannen en vrouwen ervaren wanneer hun werk interfereert met hun gezin (ook wel werk-familie-conflict). Heersende sociale normen schrijven voor dat vrouwen prioriteit moeten geven aan hun gezin, terwijl mannen prioriteit moeten geven aan hun carrière. Deze normen worden op subtiele wijze overgebracht op mannen en vrouwen. Denk aan de vraag: “wie zorgt er dan voor je kinderen?”, die vaak aan werkende moeders, maar zelden aan werkende vaders gesteld wordt.

Zowel mannen als vrouwen vinden werk-familie-conflict vervelend. Interessant is alleen dat vooral vrouwen zich schuldig voelen wanneer ze geen prioriteit geven aan hun gezin. Nu is van schuld bekend dat het een intense sociale en morele emotie is: Je voelt je schuldig ten opzichte van anderen, je voelt jezelf een slecht mens en je wilt het goedmaken. In recent onderzoek vonden we dan ook dat op dagen dat vrouwen zich schuldig voelden over werk-familie-conflict, ze meer nadachten over het reduceren van hun werkuren en het meer tijd besteden aan hun kinderen.

De hogere schuldgevoelens die moeders hebben vergeleken met vaders over het combineren van werk en gezin dragen zo bij aan het in stand houden van parttime werken onder vrouwen. Parttime werken maakt het immers makkelijker om te werken én een goede moeder te zijn. 

  1. Mogen vrouwen succesvoller zijn dan hun man?

Een tweede mechanisme zit ‘m in de verwachtingen die we hebben over de verdeling van maatschappelijke succes binnen een romantische relatie tussen een man en een vrouw. De traditionele verdeling binnen heteroseksuele stellen is dat de man meer werkt, meer geld verdient, en meer maatschappelijk aanzien heeft dan de vrouw.

Hoewel vrouwen steeds vaker carrière maken, zien we dat succesvolle vrouwen vaak samen zijn met nóg succesvollere mannen. En ons onderzoek toont ook op dit vlak sterke sociale normen: koppels waar de vrouw door haar werk meer maatschappelijk aanzien geniet dan de man blijken we onbewust nogal negatief te beoordelen.

In experimenten die we uitvoerden in Nederland en de VS presenteerden we deelnemers met informatie over een heteroseksueel stel (‘Anna’ en ‘Ryan’). Sommige van onze deelnemers hoorden dat Ryan een baan had met meer status dan Anna (het traditionele stel), terwijl anderen te horen kregen dat Anna een betere baan had dan Ryan (het niet-traditionele stel).

Wat bleek? Wanneer Anna succesvoller was dan Ryan beoordeelden onze deelnemers beide partners en hun relatie minder positief: Anna was te dominant, Ryan was een watje en hun relatie werd als kwalitatief minder goed ingeschat vergeleken met wanneer Anna en Ryan een meer traditionele relatie hadden. Deze sociale druk kan je als stel voorkomen door je te houden aan traditionele rolpatronen, waaronder dat je als vrouw in deeltijd en als man fulltime werkt. 

  1. Maken ervaringen met het ouderschap ons traditioneler?

Dan het derde mechanisme. We nemen meestal aan dat stellen met een traditionele verdeling van werk- en zorgtaken hiervoor hebben gekozen omdat ze nu eenmaal traditionele opvattingen hadden voor ze kinderen kregen. Maar onderzoek toont dat het ook andersom werkt: het ouderschap zelf leidt tot meer traditionele opvattingen over de taakverdeling tussen mannen en vrouwen.

Vanaf het moment dat mannen en vrouwen kinderen krijgen, worden ze geconfronteerd met nieuwe verwachtingen van hun omgeving over hoe ze deze nieuwe rol gaan vervullen. Stellen moeten door het ouderschap hun taakverdeling opnieuw bepalen en deze wordt - zonder dat we het doorhebben – niet alleen beïnvloed door onze eigen opvattingen, maar ook door wat we denken dat gebruikelijk is en gewoontes die we ontwikkelen tijdens het kraamverlof (wanneer de moeder vaak de meeste tijd met het kind doorbrengt).

We deden vier jaar lang onderzoek onder 390 koppels met jonge kinderen, en vonden inderdaad verschuivingen in taakverdeling: Moeders gingen over tijd minder werken en meer zorgen, terwijl voor vaders werkuren, zorgtaken en huishoudelijke taken bijna gelijk bleven. Daarnaast werden jaarlijks de impliciete opvattingen van vaders en moeders over taakverdeling gemeten door te kijken welke taken zij op onbewust niveau associeerden met mannen (bijvoorbeeld het werk) en welke met vrouwen (bijvoorbeeld kinderzorg). Deze onbewuste opvattingen bleken over de vier jaar alsmaar traditioneler te worden.

Belangrijk was dat er één groep vrouwen was wiens onbewuste opvattingen over tijd juist minder traditioneel werd. Dit waren moeders met een hoog opleidingsniveau en relatief veel werkuren die al wat ouder waren toen ze hun eerste kind kregen en die van begin af aan een gelijkere taakverdeling hadden thuis.

Waarschijnlijk leerden deze vrouwen niet de traditionele associaties die andere vrouwen wel aanleerden naarmate ze langer moeder waren, omdat hun ervaringen minder traditioneel waren. Deze bevinding suggereert dat onze onbewuste opvattingen niet alleen ons gedrag bepalen, maar dat naarmate we in meer traditionele rollen terechtkomen onze opvattingen vanzelf ook traditioneler worden.

Sociale normen hebben dus invloed op de keuzes van mannen en vrouwen

In Nederland werken vrouwen veel vaker parttime dan mannen. Ons onderzoek toont dat sociale normen over de prioriteiten die moeders en vaders zouden moeten hebben en over welke partner het meest succesvol mag zijn invloed hebben op de keuzes die mannen en vrouwen in hun leven maken.

Deze keuzes zouden heel anders uitpakken wanneer sociale normen gelijke rollen tussen vaders en moeders zouden benadrukken. Parttime werken van vrouwen bestempelen als ‘een vrije keuze’ is dus een te simpele weergave van de complexe werkelijkheid waarin mannen en vrouwen hun leven invullen.

Belle Derks is hoogleraar sociale en organisatiepsychologie aan de Universiteit Utrecht en verbonden aan SCOOP. Melissa Vink, Lianne Aarntzen en Larisa Riedijk zijn promovendi in Derks’ onderzoeksgroep.

Foto: Humphrey Muleba  via Unsplash 

Dit artikel is 36936 keer bekeken.

Reacties op dit artikel (18)

  1. Wat een uitermate interessant onderwerp! Ik ben heel benieuwd waarom deze onbewuste mechanismen kennelijk minder werken in het buitenland of meer onderdrukt worden? Doet u daar ook onderzoek naar?

  2. Goed punt, helaas een kans gemist om dieper in te gaan op het manier waarop de Nederlandse maatschappij zaken heeft geregeld waardoor vrouwen en mannen niet anders kúnnen dan zich traditioneel opstellen. Voorbeeld is hier het manier waarop kraamverlof is geregeld, zeer verschillend tussen partners. Of wat de werkgever verwacht van een vader die net een kind heeft gekregen- binnen een paar dagen terug zijn en doen alsof er niets bijzonders is gebeurd. Het systeem is doordrenkt met kleine hints hoe een man en een vrouw in het systeem passen. Zolang dat niet onder ogen wordt genomen zal er nooit iets veranderen.

  3. Helder stuk. In praktijk werken ook vrouwen zonder kinderen vaak part-time in Nederland. Deze groep is in dit onderzoek buiten beschouwing gelaten. Het zou interessant zijn om meer onderzoek te lezen over de onderliggende oorzaken van de keuzes van die groep. Bijvoorbeeld over de impact van mantelzorg voor ouderen.

  4. Argumenten als gebrek aan motivatie zijn sowieso vreemd, die kun je ook gebruiken voor het invoeren van een 60 urige werkweek, wil je niet? ongemotiveerd! Dit kan net zo goed gebruikt worden om mensen zich schuldig te laten voelen, mannen voelen zich vaak schuldig als ze wel partime werken (losers) terwijl veel best meer tijd voor zichzelf (en daarmee ook kinderen, partner, vrienden etc) zouden willen hebben.

    Interessante vraag vind ik persoonlijk: waarom is hoog aanzien zo belangrijk voor veel mensen, waar meten we succes mee? Wat is dat? Een goed loon? Voor mij absoluut niet belangrijk en aanzien vind ik vaak lachwekkend om daar je leven aan te gaan wijden; dit is absoluut “not done” in Nederland. De eerste vraag die je van Nederlanders krijgt is: wat verdien je ermee? Wat brengt het op? Kun je er wel wat mee verdienen? Kun je dan wel hogerop? Kun je er beroemd mee worden? (wat is dat beroemd? bij wie?)
    Woon je mooi: o dan ga je zeker een B&B beginnen. Nee, ik woon mooi en rustig en nu net om niet constant vreemden om me heen te hebben waar ik dan ook nog als een slaaf voor moet rennen. Ja maar…dan kun je wat verdienen… staat wel goed… ( en dat vind ik puur armoedig denken, leeg). We hebben het dan niet over echt arme mensen maar over de veel grotere groep die best met minder kan, met minder kan alleen in onze consumptie maatschappij niet. Minder betekend namelijk minder te besteden en dus minder consumeren en dat is vloeken in de maatschappelijke kerk die een immer groeiende economie wil op een niet meegroeiende planeet. Misschien moeten we niet streven naar vrouwen meer uren laten werken en meer laten verdienen maar in gelukkiger zijn, tevreden; neem daar dan ook de mannen gelijk in mee. Daar worden we allemaal beter van, mensen, dieren, de hele wereld.

    Dit gezegd hebbende elders levert je als vrouw direct op: o dus jij werkt minder, o dus je hebt geen succes (hoeveel verdien je eigenlijk?), nou dan zal je wel…. Een echte loser als vrouw is kunstenares en heeft een zelfvoorzienende tuin te onderhouden. Wat?! Typisch vrouwenberoep en zo’n tuin is hobby/een hype (zeg dat je op een tuinderij werkt, in iemands anders zijn tuin dan is het ineens wel werk maar dan natuurlijk wel dat van een loser, of je moet eigenaar van die tuinderij zijn, echt heel sneu).
    Zeg het als man en je hebt ongetwijfeld een vrouw die als kamermeisje werkt ofzo (erg laag op de sociale ladder bij velen), een kunstenaar staat wel beter maar ook wel erg alternatief en negatief. Doe het maar eens voor de grap: op diverse sites reageren als man of als vrouw, wil je het echt leuk (en interessant) maken, verander dan niet alleen je gender maar ook je sexualiteit eens. Ik doe dit al jaren in diverse landen en dat geeft je een heel interessant beeld.

    Nederland is het land van hokjes denken, in zo ongeveer alles. Nergens zo bekrompen als daar (in het algemeen, als we in landen-hokjes gaan denken) maar wel heel goed in het verkopen van een totaal ander beeld naar buiten -hoewel het steeds minder goed lukt-. Wat maakt het uit of mensen veel deeltijd werken? De redenen zoals in dit artikel doen er slechts toe maar ik heb het over het algemene beeld van deeltijders, de stempel die er op wordt gedrukt en daar werkt ook dit artikel aan mee, het is terecht aanvallend richting de sociale druk waar het vervolgens zelf aan bijdraagt. Het maakt wat uit: consumptie… en daarmee is de cirkel rond.

    Minder werken blijkt voor veel mensen zeer goed en wordt ook door mannen omarmt, ooit werd de automatisering daarmee goedgepraat: kunnen we minder werken!! Voor uw informatie: de schrijver en partner (m/v doet er niet toe) hebben parttime en fulltime gewerkt, zolang het voldoende was om van te leven: prima. schrijver werkt nu 70 uur per week, niet omdat het moet maar omdat het werk zo onwijs chill is. We consumeren amper, eten uit eigen tuin, produceren zo vrijwel geen afval, hebben geen tv/kranten en dus vrij van reclame boodschappen en zijn beide vrij omdat we ons niet laten indoctrineren door sociale druk, we zijn daar gaan wonen waar de cultuur bij ons past: wat een verademing!

  5. Wat is hier precies het oordeel op “traditionele rollenpatronen”? En in hoeverre is dit “oordeelloos” onderzocht in de context van een normale natuurlijke beweging? Ik proef in dit soort onderzoeken en artikelen een veroordeling op dit soort rolverdelingen (en deeltijd werk trouwens), terwijl het misschien een hele natuurlijke beweging is. Waar staat geschreven dat mannen en vrouwen hetzelfde moeten doen? We ZIJN niet hetzelfde. Gelijke rechten en kansen, en dezelfde mogelijkheden?: JA! Mannen en vrouwen die zich gelijk MOETEN gedragen? Misschien moeten we wel meer terug naar “traditioneel” om het aantal mensen (ook kinderen) met burn-out klachten terug te dringen.

  6. Eindelijk een onderzoek, dat breder kijkt, zonder de zonnebril die filtert zodat we alles in stand kunnen houden. Banen voor mannen zijn fulltime, vroegen doen hetzelfd werk in minder urenk in minder

  7. Aardig verhaal, maar zitten er niet vooroordelen in? En krijg je dat niet van een eng sociologische optiek? Bijvoorbeeld: je kunt je natuurlijk afvragen of moeders zich vaak niet wat verantwoordelijker gedragen voor hun kids dan die vaders. Tuurlijk, die moeders hebben die kinderen gebaart, dus…..oh, ja, geen sociologie. Verantwoordelijkheden….ouderwets of bekrompen, of…?

  8. Als ik het goed begrijp, is de uitkomst van dit onderzoek dat sociale normen (nog steeds) grote invloed hebben op rolpatronen. Dat lijkt me, zacht gezegd, een open deur. Natuurlijk is dat zo.
    Wat me daarbij opvalt, is dat de onderzoekers de opvatting lijken te hebben dat gelijke rollen voor mannen en vrouwen eigenlijk de “normale” situatie is (of zou moeten zijn). En daarmee zelf in de kuil stappen die ze voor anderen hebben gegraven.
    Interressant is verder de constatering dat opvattingen traditioneler worden als er eenmaal kinderen zijn. Uit persoonlijke ervaring als vader en opa kan ik dit fenomeen in hoge mate bevestigen. Maar zouden hierbij geen factoren meespelen die nog bepalender zijn dan de sociale normen? Denk met name aan biologische/ hormonale factoren. Als je geen kinderen hebt, kunnen de meeste mensen zich niet voorstellen dat ze hun leven zouden geven voor zo’n klompje vlees, maar op het moment dat ze het in hun handen hebben, verdampen bij velen hun opvattingen. Ik denk dat bij vrouwen dit gevoel nog sterker speelt dan bij mannen. Maar in beide gevallen zou deze primaire emotie wel eens de belangrijkste verklaring kunnen zijn voor de verschillende rolpatronen van mannen en vrouwen. De vraag wordt dan interressant welke sociale normen en overheidsbeleid (maatschappelijke voorzieningen) vervolgens het gedrag van die mensen gaan beïnvloeden in de ene of de andere richting.

  9. Interessante studie. Mijn partner (m) heeft een sky high carrière gemaakt, werkt nog steeds minstens 50 u. Parttime was indertijd een bewuste keuze, maar ik vond het niet altijd leuk. Ik werk nu 24 u. Doe daarnaast het meeste thuis. Kinderen nu op kamers, wel oude en zieke familieleden. Zonder kinderen thuis is het huishouden super-overzichtelijk. Minder was, minder boodschappen, minder viezigheid. Overhemden naar de stomerij, eens in de veertiendagen hulp, we zijn niet handig, dus de loodgieter/tuinman etc komt regelmatig. De vraag is nu, Wat nu? Meer werken, verder ontplooien? Meer werken nu, misschien eerder pensioen straks? Minder werken, nu al veel tijd voor mijzelf, familie, (werkende) vriendinnen, hobbies? Hetzelfde aantal uren houden? Vier dagen vrij, drie dagen werken. Ik sta opnieuw voor een keus. Gun mezelf een aantal maanden om te kiezen.

  10. Waarom werken moeders in t buitenland vaker fulltime? Ze moeten wel omdat de salarissen veel lager liggen dan in Nederland (zo zie ik dat bij mijn familie in Spanje bv). Verder lijkt t voor niemand gezond om belast te worden met n fulltime baan en de zorg voor n gezin. Beide parttime geeft rust en ruimte om te leven ipv te overleven is mijn ervaring.

  11. Er wordt nooit gekeken naar het prijsopdrijvend effect van twee verdieners op bijv. de huizenmarkt. (overbieden etc) Ik begrijp eigenlijk die wens om fulltime te werken niet, omdat het zogenaamd ook als doel heeft je te kunnen ontplooien. Ik durf te stellen dat de meesten banen niet eens voorzien in zoiets als ontplooiing en groei! Ik werk gewoon omdat het moet voor het geld hoor. De meeste banen zijn niet eens echt boeiend of leuk. Dat is echt imho zo’n hooggeschoold luxe idee/dingetje. Veel banen tegenwoordig zijn boring bull shit jobs. *bore out*
    Verder lijkt het mij schier onmogelijk om voor iedereen fulltime banen te creëren.
    En wat te denken over de onderzoeken naar de onwenselijkheid van fulltime baby’s en kleine kinderen in kinderopvang? Dat schijnt een soort grondtoon/ gevoel van onveiligheid en stress te geven. Ik wilde trouwens mijn kinderen niet grotendeels de dag laten doorbrengen met laaggeschoold opvangpersoneel, zoals wij die in Nederland hebben. Ook zo’n kwestie om te overwegen als je voor die keuze komt te staan.

  12. Wow zo interessant weer om te zien, de reacties. De vrouwen hebben ook kritiek maar meer of fulltime werken de heilige graal is. De mannen daarentegen komen met biologische verklaringen waarom vrouwen meer zouden willen zorgen en minder willen werken. DIT is het echte probleem en de reden waarom vrouwen vaak ‘achter’ blijven bij mannen. Vrouwen maken andere keuzes, ja. Maar concluderen dat dat komt doordat vrouwen biologisch gezien meer willen zorgen..? Ja in de prehistorie, toen dat moest of toen we nog niet andere behoeften hadden. Misschien is het zo dat vrouwen andere waarden belangrijk vinden? Misschien is het zo dat je als vrouw wanneer je kinderen krijgt terecht ook wel eens bij je kind wil zijn? Eigenlijk andersom gezien raar dat mannen dat niet zouden willen.. (want misschien willen ze het wel). Misschien is het zo dat je als vrouw zoveel harder moet werken om hetzelfde te bereiken als de man, zeker in de combinatie met zorgen voor gezin, terwijl wij misschien niet hetzelfde willen zijn als de man maar onze eigen (vaak ondergewaardeerde) kwaliteiten willen gebruiken. Maar wat krijgen we te horen van mannen als we hierover beginnen? Het is overtrokken. We zijn biologisch anders geprogrammeerd. Ik heb Neuroscience gestudeerd en uit meerdere onderzoeken blijkt dat wij biologisch niet zo verschillend zijn als men denkt. Maar ja het is natuurlijk pijnlijk voor je ego om dat te horen. Dat het niet ligt aan de biologie maar aan hoe we met elkaar om gaan. Al mijn vriendinnen hebben kinderen gekregen en werken ook. Ja ze houden van hun kinderen, maar ik heb ze nog nooit horen zeggen ‘oh mijn hormonen, nee ik wil parttime werken hoor’. Sorry hoor, dit maakt me zo kwaad. Wat is nou het moeilijke aan het toegeven dat vrouwen in een mannen gedomineerde wereld vaak het onderspit delven omdat ze niet gewaardeerd worden voor wie ze zijn? Omdat mannen niet hun plek willen verliezen? Als je niet eerst begrip op brengt als man zijnde, is het ook moeilijk om andersom als vrouw begrip op te brengen. Zoek naar eens op het woord, mansplaining. Misschien best interessant.

  13. Wat is er mis mee om voor je gezin te zorgen? Dat is ook hard werken lijkt mij. De toekomst. Onze kinderen zijn onze toekomst. Daar moet ook in geïnvesteerd worden. Doen de man en vrouw de zorg 50/50 dan is dat prima. Ik ken veel vrouwen die bewust thuis voor hun kinderen willen zorgen. Mag die keuze ook?

    Dat is voor veel vrouwen ook een mooie doel en uitdaging. Het leven is meer dan alleen carrière maken. Het gaat om rust, liefde en gezondheid. Dat hele verhaal over carrière maken en vrouwen lopen achter vergeleken met mannen lijkt mij juist zo vermoeiend.

    Laat de vrouw zelf haar keuzes maken. Ik denk dat ze heel goed weet wat ze wil.

  14. Prachtig, als je de hele dag niet anders wilt dan bij je kinderen zijn.. En na een aantal jaren ligt je huwelijk aan scherven en kun je lekker met die kinderen de bijstand in. Dat gebeurt namelijk nogal vaak. En dan heb je niet meteen de kwalificaties voor de arbeidsmarkt weer terug.
    Ook als het huwelijk standhoudt, kun je op die manier uit elkaar groeien en alleen uit gewoonte bij die ander – die een vreemde is geworden – blijven.
    Beter is het als je je allebei ontwikkelt en deelneemt aan de maatschappij – en bovendien financieel op eigen benen kunt staan. Wel zo volwassen.

    Waarom zou je werk en zorg niet samen delen? Lijkt me veel beter en leuker voor zowel moeder als vader én voor de kinderen. Kijk er eens onbevooroordeeld, nuchter en verstandig naar.

    En bevrijd je van duizenden jaren religieuze indoctrinatie…

  15. Mij als man is nooit aangeboden om in deeltijd te werken, ik zou dat heel graag willen.
    Ook Nederlandse vrouwen zonder kinderen werken meestal in deeltijd.
    Als je wilt stellen dat cultuur daar een rol in speelt dan kun je dus de andere kant daarvan er ook in mee nemen.
    Lang niet alle mannen zijn ambitieus of geobsedeerd door inkomen of status.

    De Nederlandse situatie met ons absurde schoolsysteem zorgt er voor dat het vrijwel niet met andere landen valt te vergelijken.

    https://vrouw.nl/artikel/praat-mee/59656/waarom-werk-je-als-vrouw-zonder-kinderen-niet-gewoon-fulltime
    https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/waarom-hebben-vrouwen-vrijwel-altijd-de-halve-en-mannen-de-hele-baan~bc890bee/
    https://www.trouw.nl/home/vrouwen-werken-uit-gewoonte-in-deeltijd~ab87f2de/

  16. Weinig mensen vragen zich af waarom zo sterk wordt ingezet op fulltime werk. Waarom zouden we ons eigenlijk mengen in hoe mannen of vrouwen zelf hun eigen leven in alle vrijheid inrichten? Want iedereen heeft volgens het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens recht op respect voor zijn privé-, familie- en gezinsleven. Wie alles meeweegt, ziet dat er ook economische argumenten meespelen. De bv Nederland heeft baat bij zoveel mogelijk productiviteit, economische activiteit en daarmee ook belastinginkomsten. Het is echter de vraag hoe houdbaar dit model van alleen maar groei is. Het put de aarde en onszelf uit; de gevolgen ervan zijn voor iedereen al zichtbaar in de vorm van maatschappelijke en persoonlijke crises (burn-outs). Fulltime werken en carrière maken zijn dan ook alleen maar dingen die je echt wilt als je leven in het teken staat van ongebreideld consumeren. En ook dat wordt steeds lastiger, omdat de gestegen productiviteit geen gelijke tred houdt met de lonen. Bovendien is het als man of vrouw echt niet zo speciaal om aan de top te staan. Zoals bij elke top moet je jezelf helemaal uitputten om boven te komen en daarbij alles uit je handen laten vallen wat écht belangrijk is, om er vervolgens achter te komen dat het boven bijzonder koud en eenzaam is. Beneden lopen nog steeds je verwaarloosde vrienden en kennissen rond en indien van toepassing de partner van wie je inmiddels bent gescheiden. Besteed eens wat meer tijd aan ‘zijn’ in plaats van ‘hebben’. Wees er voor degenen die je liefhebt en trek je niets aan van rolpatronen of wat anderen met tegengestelde belangen je voorschotelen, met wat voor sausje het verhaal nu weer is overgoten. Zie mannen of vrouwen (en jezelf) als meer dan alleen een economisch productiemiddel en leef!

  17. Omschrijft voor mij dat ik de juiste keuze heb gemaakt door als man niet aan een vriendin te beginnen, niet aan kinderen te beginnen en me niet diep in de schulden te steken voor een auto en/of een hypotheek. Kan tenminste wel ergens naar toe gaan zonder dat ik ergens toestemming voor hoef af te leggen. Om maar over het negatieve gezwam van vrouwen te praten. Moet je eens kijken hoe negatief vrouwen praten over mannen als hun man er niet bij is. En daar moet ik een relatie mee?

  18. Ik heb al meer dan 30 jaar als vrouw veel meer dan full-time gewerkt.
    Daarbij komt merendeel met de kinderen en huishoudelijk ook op mij neer. Mijn man doet veel in de tuin en met zijn auto’s. Dat wel. Heb besloten om baan in het buitenland aan te nemen, zie geen uitweg meer.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.