In zijn lezing bekritiseerde Keizer de hedendaagse geneeskunde die overmatig gebruik zou maken van biochemie en medische technologie. Dit heeft geleid tot ‘diagnoseverslaafde, op interventies gerichte dokters’. Voor de patiënt resulteert het in een gebrek aan aandacht en troost voor de lijdende geest. Keizer ondersteunde zijn betoog met een verhaal over meneer de Vries, een oude, weerloze man aan het einde van zijn levensweg. Hoewel ernstig dement en in de war wordt de man naar het ziekenhuis gebracht, krijgt daar een pacemaker, wordt intensief behandeld en overlijdt na twee weken ‘zinloos gemartel’.
Keizer had liever gezien dat de oude man tijdig in het verpleeghuis was opgenomen, zodat hij in een rustige omgeving en met palliatieve aandacht zijn laatste dagen had kunnen slijten.
In Wil, één van de twee korte films die als intermezzo werden vertoond, belt de familie van een oude vrouw aan het einde van haar leven 112. Zij wordt tegen haar zin gereanimeerd, de brandweer takelt haar uit haar huis en ze wordt met veel lawaai naar het ziekenhuis afgevoerd. Keizer zei over de film: ‘Het is geen karikatuur, het gebeurt iedere dag’.
Andrea Maier, hoogleraar ouderengeneeskunde aan het VUmc, stelde in haar coreferaat een ander beeld van de geneeskunde voorop. Dokters en wetenschappers voeren experimenten uit, gaan soms uit van verkeerde aannames en maken fouten, maar uiteindelijk dragen ze bij aan vermeerdering van kennis met als uiteindelijk doel: nieuwe therapieën.
Maier erkende dat niet al het medisch handelen zinvol is, of later zal blijken. Maar het is onderdeel van een zoektocht. In tegenstelling tot Keizer signaleert Maier onder jonge artsen een wil om de geest in een oud lichaam te begrijpen.
Twee tegengestelde verhalen dus die na afloop veel discussie bleken op te roepen. Eén van de vele vragen uit het publiek luidde: zijn het niet de patiënten zelf en hun familieleden die vragen om zoveel, al dan niet zinvolle, behandelingen? Andra Neefjes-Borst, de dochter van Els Borst, benadrukte het belang van goede uitleg aan patiënten; vaak begrijpen zij hun eigen medische toestand en de (on)mogelijkheden van behandelingen onvoldoende.
Keizer en Maier konden zich gezamenlijk vinden in het belang van ruime spreektijd en een gemeenschappelijke taal voor een echt gesprek tussen patiënt en dokter.
Verslag: Lucas Cornips