Er zijn genoeg creatieve oplossingen voor schuldproblemen

De huidige schuldsanering is surrealistisch en contraproductief. En dat terwijl er genoeg andere oplossingen voor het schuldprobleem zijn, betoogt Marcel Canoy. Creatieve oplossingen hoorde hij vorige week op het Nationaal Laboratorium ‘Schuldhulpverlening anders’.

De crisis is niet alleen veroorzaakt door de berg van private schuld maar duurt ook zo lang omdat we aan dat probleem niets doen. Een kortere samenvatting kan ik niet geven voor het boek ‘House of Debt’ van de Amerikaanse hoogleraren Mian en Sufi. Wat geldt voor de VS, geldt nog sterker voor ons.

Private schuld leidt tot een verraderlijke spiraal. Huizenprijzen dalen, mensen belanden in de problemen en besteden minder. Huizen worden voor dumpprijzen verkocht, wat de prijzen verder drukt. Bedrijven kunnen hun producten niet goed meer afzetten. De werkloosheid stijgt, waardoor mensen nog minder te besteden hebben. Banken raken in de problemen. Mensen met schulden belanden in de stress en vaak onnodig ook nog in de naargeestige wereld van de schuldsanering.

Schuldsanering is nuttig voor een kleine groep mensen

Schuldsanering is nuttig voor een kleine groep mensen die veelal kampen met psychische aandoeningen, maar is een bizarre mix van paternalisme en vernedering voor mensen die door pech met hun huis onder water staan. Niet alleen is het surrealistisch om deze mensen met verplichte cursussen budgettering op te zadelen, ook is het contraproductief om mensen die onder normale omstandigheden prima voor zichzelf kunnen zorgen elke prikkel te ontnemen dat ook nu te doen.

Geheel in Nederlandse stijl is daarnaast een imposant en peperduur bouwwerk opgetuigd van hulpverleners, bewindvoerders en incassobureaus die met elkaar, door elkaar en tegen elkaar werken. Het is als een patiënt die met een betrekkelijk onschuldige aandoening bij een arts komt en vervolgens door zes verschillende chirurgen zonder coördinatie opengesneden wordt zonder te vragen wat de patiënt nu zelf wil of kan.

Er zijn genoeg creatieve oplossingen

Er zijn genoeg andere oplossingen voor het schuldprobleem. De oplossing van Mian en Sufi is om een ‘shared responsibility mortgage’ te introduceren. Het idee is om huizenbezitter de mogelijkheid te bieden zich te verzekeren tegen huizenprijsdalingen, te betalen met een premie uit huizenprijsstijgingen. Gemiddeld wint de bank daarbij, maar dat is altijd zo bij verzekeringen. De financiële schoorstenen moeten ook roken. Voor huiseigenaren en de samenleving is het weldadig.

Wat kan de schuldenaar zelf?

Creatieve oplossingen kwam ik tegen op een recent congres met de titel ‘Schuldhulpverlening anders’. Zo is er een initiatief met de curieuze naam ‘Goede Gieren’, waarbij een stichting schuld opkoopt en samen met banken via social impact bonds prestatieafspraken met gemeenten maakt. De toekomst vereist een radicaal andere manier van denken. Wat kan de schuldenaar zelf en hoe zorgen we ervoor dat we weer vooruit kunnen kijken tegen de laagste maatschappelijke kosten? Die benadering is een verademing in vergelijking met het huidige eigen-schuld-dikke-bult denken.

Marcel Canoy is hoofdeconoom en senior partner bij Ecorys. Hij is tevens directeur van het Ecorys Research Programme. Dit artikel verscheen afgelopen maandag als column in het Financieele Dagblad.

Meepraten over schuldoplossing? Kom maandag naar SINN Meetup #12: Eigen schuld……? in Pakhuis de Zwijger

Dit artikel is 2533 keer bekeken.

Reacties op dit artikel (1)

  1. Hij zegt in het laatste deel het volgende: Zo is er een initiatief met de curieuze naam ‘Goede Gieren’, waarbij een stichting schuld opkoopt en samen met banken via social impact bonds prestatieafspraken met gemeenten maakt.
    En dat was dus ook het antwoord op de “kop” boven het artikel.
    Deze man is econoom met een dik betaalde baan en klaarblijkelijk, de status om hier de ruimte te krijgen een artikel te plaatsen.
    Maar als dit de oplossing is voor het gros van de mensen met zeer grote schulden, terwijl ze psychisch niks mankeren, dan is mijn vraag: wtf heb je het in godsnaam over? Een stichting die je schuld koopt. Wat een geweldig idee! Ik heb zelf toevallig zelf een schuld (naast mijn hypotheek) van ongeveer 80.000€, die zijn verkregen door jaren lang het doelwit te zijn geweest van een persoon die medisch als schizofrenie patient met een lijst aan extra psychische kwalen.
    Zoals o.a. wanen en stemmen in zijn hoofd. Maar ook uit zijn lichaam treding en valse overtuigingen en ingeving. Daarnaast komt nog “narcistisch en extreem gewelddadig erbij. Dit heeft mij ondanks tientallen keren vragen, smeken. schreeuwen om hulp. Bij ieder instantie, overheid tot advocaten kantoor. Bij ieder politie of justitie buro en afdeling. Bij gemeente tot slachtofferhulp en nog veel meer. Maar hulp, was er nooit 1 keer, niet voor mij. Voor hem tientallen. Allen die ik net opnoemde. Maar ook ggz, hulpverlening op ieder gebied. Financieel, maatschappelijk, psychisch, tot de schoonmaak aan toe. Nee alleen gekken en vluchtelingen is hulp voor. In grote hoeveelheid. Bel maar eens een advocaten kantoor. Niemand die jou kan helpen. Meer dan de helft doen alleen asiel.
    Maar ik ben helemaal afgedwaald,
    Waar het om ging. Als je niets te vertellen hebt. Al ben je van mijn part jezus, of hoogleraar econoom.
    Hou je gewoon net als ieder ander, Je muil. En zeg niks. Ja? Oke fijn.
    Weltrusten allemaal

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.