Corona funest voor liefdes- en seksleven van jongeren

Corona had grote invloed op ons leven: scholen gingen dicht, het uitgaansleven stopte en sociale contacten werden tot een minimum beperkt. Wat betekende dit eigenlijk voor het seksleven van jongeren? Rutgers en Soa Aids Nederland zochten het uit.

Voor veel jongeren had de coronacrisis een negatief effect op hun seks- en liefdesleven. In de lockdownperioden hebben single jongeren minder seks en wordt er minder geflirt en gedatete dan voor de coronacrisis.

Dit zijn enkele uitkomsten van drie online vragenlijsten en twee rondes van diepte-interviews onder jongeren tussen de 16 en 24 jaar.

Hun seksleven stond stil

Jongeren geven aan dat er beperkte mogelijkheden waren om anderen te ontmoeten en dat zij minder onenightstands hadden. Hun seksleven stond stil omdat jongeren het liefst seks hebben binnen een relatie, relaties stuk gingen en het lastiger was om een nieuwe liefde te vinden. Sommige jongeren waren ook voorzichtig(er) met seks vanwege het risico op corona.

Vooral singles getroffen

Vooral single jongeren maakten veranderingen door in hun liefdes- en seksleven. Zo hadden aanzienlijk minder singles (18 procent) seks in de eerste en tweede lockdown (23 procent) dan in de periode voor de coronacrisis (36 procent). In de zomer van 2021 (35 procent) steeg dit aantal bijna tot op het niveau van voor de coronacrisis.

Dat ging echter niet voor iedereen even soepel. Sommige jongeren vonden het spannend en onwennig om weer seks te hebben na een lange stilteperiode.

De ‘coronarelatie’ werd een populair begrip onder jongeren

Voor de meeste jongeren in een relatie bleef het seksleven stabiel. Bij enkelen verbeterde de relatiekwaliteit doordat ze meer tijd samen waren. Tegelijk waren er ook jongeren die aangaven dat hun relatie tijdens de coronaperiode in een sleur terechtkwam en dat ze uit elkaar groeiden.

Voor een ander deel geldt juist dat zij uit verveling en vanwege (meer) behoefte aan intimiteit langer samenbleven. De ‘coronarelatie’ werd een populair begrip onder jongeren.

Meer seksueel geweld tijdens avondklok

In de periode van de avondklok maakte 3 procent van de jongens en 8 procent van de meiden seksueel geweld mee (manuele, orale, vaginale of anale seks tegen de wil). Dat is meer dan tijdens de zomer van 2021 (respectievelijk 1 en 5 procent).

Omdat jongeren bij elkaar thuis afspraken en na acht uur ’s avonds niet meer naar buiten konden, was de kans groter dat ze bij elkaar bleven slapen, terwijl ze dit normaal niet zouden doen.

Het seksueel geweld vond vooral plaats bij de jongeren thuis of in het huis van de pleger, maar ook op andere plekken, zoals bijvoorbeeld op feestjes. Het lijkt erop dat de plekken om te feesten of om af te spreken minder veilig zijn vanwege de ingestelde maatregelen – ze konden tijdens de avondklok immers niet weglopen.

Minder soa testen

Voor de coronacrisis lieten meer jongeren zich op soa testen (4,9 procent) dan tijdens de eerste (1,6 procent) en tweede lockdown periode (2,5 procent). Vaak werden aan coronagerelateerde redenen genoemd om zich niet te laten testen. Jongeren dachten bijvoorbeeld dat hulpverleners het te druk hadden, of dat de soa-poli dicht was of geen plek had.

Opvallend is dat soa-thuistesten tijdens de coronacrisis bijna twee keer zo vaak werden gebruikt als ervoor. Jongeren zien hier voordelen van in, bijvoorbeeld dat het makkelijk en anoniem is en dat ze de test op hun eigen tijd kunnen doen. Wel twijfelen sommige jongeren over de betrouwbaarheid van zo’n thuistest.

Corona verslechterde mentale gezondheid

De lockdownperioden hebben een negatieve invloed op de mentale gezondheid van jongeren. Gevoelens van somberheid, eenzaamheid en hopeloosheid piekten tijdens de avondklokperiode. 70 procent van de jongeren voelde zich wel eens somber, ten opzichte van 50 procent voor de coronacrisis.

Ook de zomer van 2020 brengt hierin geen verlichting. Gelukkig verbeterde het mentaal welbevinden weer flink in de zomer van 2021. Jongeren blijken veerkrachtig te zijn en hun welbevinden is (bijna) op hetzelfde niveau als voor de coronacrisis.

In de zomer van 2021 beleefden veel jongeren alsnog een summer of love

Het mentaal welbevinden en het liefdes- en seksleven van jongeren hangen met elkaar samen. Volgens jongeren is hier sprake van een tweerichtingsverkeer en wordt dit verband versterkt door de coronacrisis. Jongeren met een vaste partner vertellen dat een goede psychische gezondheid positief uitwerkt voor hun relatie: ze raken minder snel geïrriteerd of er is een betere sfeer als ze samen zijn met hun partner. Als jongeren niet goed in hun vel zaten, ontstond er juist onenigheid.

Voor het seksleven geldt hetzelfde: jongeren hebben meer zin in seks wanneer ze beter in hun vel zitten. En omgekeerd, zitten ze beter in hun vel als ze meer seks hebben.

Jongeren willen inhaalslag maken

De uitkomsten van het onderzoek tonen aan dat corona vooral een belemmering is geweest voor het liefdes- en seksleven van single jongeren. Met name in de lockdownperioden en in de periode van de avondklok hebben zij moeite om nieuwe romantische of sekspartner(s) te ontmoeten.

Desondanks zijn er nog wel lichtpuntjes. In de zomer van 2021 beleefden veel jongeren alsnog een summer of love waarin flirten, daten en seks weer op hetzelfde niveau waren als voor corona, en soms zelfs iets meer.

In de toekomst willen jongeren een inhaalslag maken op liefdesgebied en (meer) experimenteren met seks. Ook hebben ze behoefte aan betrouwbare informatie, vooral rond relaties. Met deze inzichten uit ons onderzoek kunnen (zorg)professionals jongeren hier beter bij ondersteunen.

Fayaaz Joemmanbaks werkt als onderzoeker bij Rutgers, kenniscentrum seksualiteit. Hij is onder andere gespecialiseerd in gender- en seksuele diversiteit met als uitgangspunt een cultuur-sensitieve en inclusieve werkwijze. Hanneke de Graaf is Programma Manager Kennisontwikkeling bij Rutgers. Seksuele ontwikkeling heeft haar bijzondere interesse. Koenraad Vermey is senior programma medewerker bij Aids Fonds – Soa Aids Nederland. Hij houdt zich daar bezig met soa/hiv preventie.

 

Foto: GVB INTERNE beeldbank (Flickr Creative Commons)