Het is verleidelijk om cynisch te worden in het huidige politieke tijdsgewricht. Zo zag ik recentelijk een niet nader te noemen partijleider oproepen om na de rellen in Den Haag één front te vormen. Eén front met een partij (FvD) waarvan iemand ‘kanker D66’ roepend met de vlag stond te zwaaien, terwijl het D66-partijkantoor werd gesloopt. Eén front met een partij (PVV) waar de voorman zijn volgelingen regelmatig oproept actief op straat in verzet te komen tegen besluiten van de overheid bij azc’s. Het enige front dat met die partijen mogelijk is, is een Stormfront.
De ChristenUnie opent met een heel hoofdstuk over het bouwen aan gemeenschappen
Maar goed, dit gaat een niet-cynische en positieve column worden over het sociaal beleid in de verkiezingsprogramma’s. Ook hier moet enig cynisme onderdrukt worden, want er staan nogal wat sociaal klinkende plannen in die juist asociaal uitpakken, zoals het afschaffen van het eigen risico of het (bijna) gratis maken van kinderopvang. Maar er is genoeg moois. Ik beperk me tot de plannen op zes thema’s die voldoende concreet zijn en waarvan ik van mening ben dat die goed gaan uitpakken. Ik pretendeer niet compleet te zijn en analyseer verschillende partijen.
Burgerkracht: ChristenUnie
Het is makkelijk zalvende woorden of duimpjes omhoog te doen om burgers in het zonnetje zetten. Maar wat wordt er nu concreet voorgesteld en gaat dat helpen? Ik haal er een paar dingen uit. Het begint ermee dat de ChristenUnie opent met een heel hoofdstuk over het bouwen aan gemeenschappen. Dat is een duidelijk statement, beginnend met het opnemen voor gemeenten met de leus: geen taken zonder knaken. Belangrijk omdat de gemeente primair verantwoordelijk is voor het ondersteunen van burgerinitiatieven. En die worden dan ook gesteund door de partij door vrijwilligersorganisaties de bouwstenen van de samenleving te noemen, die je ruimte en middelen moeten geven in plaats van ze te overladen met regels, formulieren en controles.
Schulden: PvdA-GroenLinks
De partij begint met de terechte observatie dat overheidsinstanties vaak verantwoordelijk zijn voor het excessief ophogen van boetes en vorderingen bij betaalachterstanden. Daar wordt mee gestopt.
Het CDA maakt werk van de broodnodige hervorming van het stelsel voor de arbeidsongeschiktheidsverzekering
Huisuitzettingen zijn alleen nog toegestaan vanwege criminele activiteiten en niet meer vanwege betaalachterstanden. Het afsluiten van gas, water en licht wordt verboden. Ook goed is dat er geen winst gemaakt mag worden op menselijk leed door commerciële hulpverleners of ‘Buy Now Pay Later’-bedrijven. Ook wordt de liberalisering van de online gokmarkt (een bizar besluit van voormalig staatssecretaris Fred Teeven) aan banden gelegd.
Bestaanszekerheid/kwetsbare burgers: CDA
Het CDA maakt werk van de broodnodige hervorming van het stelsel voor de arbeidsongeschiktheidsverzekering. De nadruk komt te liggen op passend werk, snellere interventie, preventie en duurzame re-activatie, op basis van het advies van de Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstelsel (Octas). Het kan allemaal eenvoudiger, duidelijker en eerlijker. Ook positief is het herstel van sociale ontwikkelbedrijven die een belangrijke bijdrage leveren aan de integratie en participatie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
Arbeidsmarkt: D66
Een goed functionerende arbeidsmarkt weet een balans te vinden tussen ruimte voor ondernemerschap en bescherming van kwetsbare arbeiders. Op het eerste domein pakt D66 de regeldruk aan. Dat staat altijd in elk verkiezingsprogramma, maar D66 is concreter. Vooral de menselijke-maat-maatregel is goed: om de menselijke maat mogelijk te maken geeft de partij uitvoeringsorganisaties zelf de mogelijkheid om waar nodig van de regels af te wijken. Om kwetsbare mensen te ondersteunen wil D66 meer mensen de mogelijkheid geven hun talent te benutten door de stap naar werk vanuit een uitkering makkelijker te maken, bijvoorbeeld via vrijwilligers- of deeltijdwerk.
Volt is het meest scherp op het feit dat migratie een Europees thema is
Tot slot wordt er iets gedaan aan de erbarmelijke omstandigheden waaronder arbeidsmigranten vaak werken door bedrijven en uitzendbureaus aan te pakken die hun verantwoordelijkheid niet nemen. De Arbeidsinspectie (waarop bezuinigd is in het verleden) krijgt middelen voor handhaving.
Migratie en integratie: Volt
Volt is het meest scherp op het feit dat migratie een Europees thema is en dat oplossingen voor problemen ook uit die hoek moeten komen. Dat betekent een humane en gemeenschappelijke Europese aanpak van migratie, gebaseerd op solidariteit tussen de lidstaten en een gezamenlijke aanpak voor het beheer van de Europese buitengrenzen. Bij de invoering van het nieuwe Europese Asiel- en Migratiepact wil Volt zich sterk maken voor het welzijn van migranten en het handhaven van internationale wetgeving en mensenrechtenstandaarden. In plaats van het creëren van gevangenisachtige uitzettingscentra in een ander land, gelooft Volt in oplossingen die overeenkomen met internationale wetgeving en mensenrechten.
Democratische rechtstaat: Partij voor de Dieren
Indachtig George Orwells ‘All animals are equal, but some are more equal than others’, is het logisch af te sluiten met de Partij voor de Dieren over democratie. De partij heeft hier van alles over. Het begint met de heldere boodschap dat politici (even goed opletten, mevrouw Yesilgöz) een grote verantwoordelijkheid dragen in het bewaken van de democratische rechtsstaat, maar dat we steeds vaker zien dat het tegenovergestelde gebeurt. In plaats van bescherming en versterking, zien we dat politieke partijen en bewindspersonen bijdragen aan het ondermijnen ervan. De partij versterkt de dijken van onze democratische rechtstaat.
De PvdD zet in op strengere regelgeving rondom lobbyactiviteiten12
Daarnaast zijn er maatregelen tegen lobbymacht. De ‘giftige lobby’ die beleid dat gezondheid moet beschermen af probeert te zwakken, is aan de beurt. Omwonenden missen de middelen om hier tegenin te gaan. Daarom zet de partij in op volledige transparantie over contacten tussen bedrijven en overheden en strengere regelgeving rondom lobbyactiviteiten. Over democratische vernieuwing wordt ingezet op jeugdparticipatie, steunen van burgerinitiatieven en burgerberaden.
Conclusie
Gelukkig is het niet allemaal kommer en kwel in de politiek. Er is genoeg te kiezen en er zit veel moois in de plannen voor het sociale domein. En nu maar hopen dat die plannen ook eindelijk eens uitgevoerd gaan worden.