De instroom in de Wajong is ten opzichte van 2002 gestegen met 40 procent. Er komen steeds meer mensen in deze regeling terecht. De meeste van deze meer dan 180.000 jonggehandicapten (Wajongers) hebben geen betaalde baan, terwijl een deel van hen wel goed in staat is om te werken.
Vandaar dat er per 1 januari 2010 een nieuwe Wajong-regeling in het leven is geroepen. Een definitief oordeel over de gevolgen van iemands beperking wordt uitgesteld tot het zevenentwintigste levensjaar. En tot die tijd heeft de jonggehandicapte recht op een jobcoach die hem aan het werk moet helpen.
Beleidsonderzoeksbureau Regioplan vreest echter dat met de komst van de nieuwe Wajong de aandacht voor de zittende groep sterk zal verminderen. Dat zou betekenen dat een grote groep mensen als arbeidsongeschikt wordt afgeserveerd. Regioplan houdt daarom een pleidooi om ook voor deze groep extra reintegratie-inspanningen te verrichten.
Zittend bestand
Regioplan onderzocht de kenmerken van het zittende bestand van de Wajong. Daarbij trokken ze de lijn bij de leeftijd van zeventwintig jaar, net als in de nieuwe Wajong. En wat blijkt? De populatie van de huidige Wajong bestaat grotendeels uit jonge mensen met verstandelijke aandoeningen in de lichtere categorieën. Dat is bij uitstek een groep waarbij extra reintegratie-inspanning de moeite waard kan zijn.
Op basis van onderzoek van het UVW heeft Regioplan becijferd dat minstens 47 procent van de groep die instroomde tussen 2002 en 2006 kansen heeft op de arbeidsmarkt. Met een beetje goodwill zou het arbeidspotentieel van deze Wajongers zelfs opgerekt kunnen worden tot maar liefst 70 procent!
Dat maakt het des te schrijnender dat deze mensen straks als arbeidsongeschikt aan de kant komen te staan.
Begeleiding essentieel
De arbeidsmarktpositie van jonge mensen met een handicap is uitermate zwak. Ze hebben problemen bij het vinden van werk en bij het behouden van werk. Bij ruim 22,5 procent duurt het arbeidsverband niet langer dan een jaar. Daarom is goede begeleiding essentieel voor deze groep. Maar wat gebeurt er als zij toch uitvallen? Nu alle aandacht en inspanningen zich richten op de instroom in de nieuwe Wajong zal de aandacht voor deze Wajongers met werkervaring verslappen. Het risico is dan groot dat ze blijvend aan de kant komen te staan.
Dat zou een herhaling zijn van de WAO-malaise van de jaren tachtig, vinden de onderzoekers van Regioplan. En dat dient ten enenmale voorkomen te worden. Het advies luidt dan ook om het instrumentarium van de nieuwe Wajong ook in te zetten voor de oude groep, zonder dat zij hun Wajongrechten verliezen.
Mariëtte Brukman (Regioplan)
Dit is een samenvatting van de inzending van Regioplan Beleidsonderzoek voor de Nederlandse ArbeidsmarktDag: Arbeid in crisis, op 14 oktober 2009.
De auteurs zijn: Mariëtte Brukman, Cora van Horssen en Luuk Mallee.
Voor het originele essay "Nieuw denken, nu doen" klik hier…