Wij zijn het wisselgeld. Wij zijn het gepeste kind op school, dat de schuld krijgt van het pesten. We hadden ook niet moeten reageren op die prikken in je rug, we hadden het moeten negeren toen de jongen achter je seksuele opmerkingen maakte, we hadden gewoon onze schouders moeten ophalen toen bleek dat niemand jou had uitgenodigd voor het feest. We hadden ook dun moeten zijn, of hippe kleren aan moeten hebben. Nee, niet precies de kleren die A. ook heeft, want dan zijn we een na-aper. We hadden iets terug moeten zeggen, van ons af moeten slaan, weerbaar moeten zijn. Nee, geen geweld gebruiken want dan hebben we een gedragsprobleem. Gewoon sterk op onze benen blijven staan, dan houdt het pesten vanzelf wel op. Maar we blijven maar grienen, klagen bij de docenten. Die worden daar best moe van, elke keer dat gezeur met ons. We hebben het toch uitgepraat? Ze hebben toch sorry gezegd? Dan moeten wij ook een keer je goeie wil tonen. Als we dan toch van school gaan zien we de opgeluchte blikken. Zie je wel, het ligt aan ons. Zij zijn toch zo’n fijne school!
Buikpijn
Wij zijn het wisselgeld. In ons gezin is het altijd gezellig, we zijn goed met elkaar. Dan moeten wij niet op elk slakje zout leggen, niet overal een probleem van maken. Kijk, nu zijn onze ouders verdrietig, dat is onze schuld. We moeten maar gauw onze excuses aanbieden, zeggen dat het heus allemaal niet erg was, dat we gewoon onze dag niet hadden. Gelukkig zijn zij dan zo grootmoedig om het ons te vergeven.
We hadden ook niet mogen zeggen dat onze oom, onze buurman, de familievriend aan ons had gezeten, dat we dat niet fijn vonden. Het is toch altijd zo gezellig als hij er is? Nu is hij boos en dat komt door ons. Buikpijn? Ach we stellen ons gewoon een beetje aan, karakterfoutje van ons, jammer, het was net zo gezellig. Stom van ons dat we elke keer zo de sfeer bederven, we begrijpen best dat ze ons niet kunnen steunen als wij elke keer met van die rare verhalen komen. Wat zullen de buren wel niet denken! Logisch dat ze ons niet meer willen zien. We zijn altijd al een moeilijk kind geweest. Ja zo tragisch, wij hebben ze zó gekwetst, ondankbaar als we zijn.
Zorgen dat het gezellig blijft
Wij zijn het wisselgeld. Wij hebben zelf laten gebeuren dat hij zo agressief werd, hadden we maar het eten op tijd klaar moeten hebben. Hadden we maar niet moeten klagen terwijl hij zo moe was. Hadden we maar wat vrolijker moeten kijken, hadden we maar zin moeten hebben. Hadden we hem maar niet moeten irriteren. Hadden we maar niet met hem moeten trouwen. Hadden we maar niet zwanger moeten worden. Wij wilden toch zo nodig een kind? Dan moeten we nu maar zorgen dat het gezellig blijft. Zo’n kind heeft er immers ook niet om gevraagd om geboren te worden. Geen wonder dat het kind gedragsproblemen heeft, wat wil je met zo’n moeder, we hebben ons best niet gedaan, niet genoeg tenminste. Er is natuurlijk gewoon niks aan de hand, we beelden het ons allemaal maar in. We krijgen zo graag aandacht.
Het ligt echt aan ons dat ons kind niet lekker gaat op school, we zijn veel te veel met ons eigen werk of onze telefoon bezig, kinderen van tegenwoordig krijgen nauwelijks nog aandacht van ons, we moeten wat meer betrokken zijn! Maar we moeten ook weer niet om elk wissewasje komen zeuren, de leerkrachten hebben nog wel meer kinderen in de klas hoor. Ouders denken tegenwoordig maar dat de school een winkel is en dat zij als klant koning zijn. En logisch dat ze een melding Veilig Thuis doen, met ouders die zo agressief reageren als hun kind gepest wordt. Of ouders die hun kind thuishouden om het te beschermen tegen de pestende leerkracht. Wat zeggen we nu weer? Pestende leerkrachten? Hoe durven wij zoiets te beweren, nee, ons eigen kind moet zich gewoon maar een keertje leren aanpassen. We moeten leren om respect te hebben voor de hardwerkende professionals. Hoezo gaat het nu wel goed met ons kind? Een kind hoort op school te zitten, dat weet iedereen. Het kan echt niet anders dan dat wij de toekomst van ons kind op het spel zetten.
Niet zo in de slachtofferrol gaan zitten
Wij zijn het wisselgeld. We zijn dik, arm, vrouw, ziek en/of gekleurd en moeten gewoon zelf vechten voor onze plek in de samenleving en in vredesnaam niet elke keer zo in de slachtofferrol gaan zitten. Hadden we maar gezond moeten eten, niet moeten roken, niet verslaafd moeten raken, niet ziek moeten worden, niet geboren moeten zijn met een kleur. En hoezo nou kleur, laten we nou niet steeds de kleurkaart trekken, ze zien ons gewoon als mens! En we moeten ons ook niet achter onze diagnose verschuilen, die is echt geen excuus voor falen.
We leven toch in een samenleving met volop kansen voor iedereen? We hadden dus gewoon beter ons best moeten doen op school, een andere studierichting moeten kiezen, een betere baan moeten krijgen, niet parttime gaan werken voor de kinderen, niet moeten gaan scheiden, op tijd een huis met hypotheek moeten kopen, een ander kan dat toch ook? Waarom wij dan niet? Wij kosten de samenleving alleen maar geld, dat door een ander zijn dure belastingcenten wordt betaald. Het wordt tijd dat we een beetje dankbaarheid tonen, of nog liever wilskracht en zorgen dat de hulp overbodig wordt, anders raakt het systeem overbelast.
Bovendien, we weten toch dat niemand van klagen houdt? Echt, daar is niemand bij gebaat, we moeten eerst maar eens naar onszelf leren kijken. We moeten gewoon onze Eigen Verantwoordelijkheid nemen voor onze foute keuzes en eindelijk eens een keer wat ruggengraat tonen, een keer de schouders eronder zetten.
Wij zijn het – nee laat het wisselgeld maar zitten. We hadden er gewoon niet over moeten beginnen. Sorry.
Mieke van Stigt is socioloog en pedagoog.
Foto: Riccardo Mion via Unsplash