Zet de mens met verward gedrag echt centraal!

Het klinkt zo logisch: de opvang, hulp en ondersteuning van personen met verward gedrag draait om de mens, niet om het 'systeem’. De praktijk wijst vaak anders uit. Daarom nodigt het Aanjaagteam Verwarde Personen professionals uit om samen te werken aan een sluitende en persoonsgerichte aanpak.

Professionals zijn getraind om te handelen volgens richtlijnen die door elke organisatie en beroepspraktijk afzonderlijk zijn opgezet om cliënten zo goed mogelijk te helpen. Vaak raakt de mens daarbij ondergesneeuwd. Om dat te voorkomen, moet de professional oprecht leren luisteren naar de betrokken cliënt en zijn - of haar – omgeving. Ook dient hij zich in hun situatie te verdiepen en samen met hen te bespreken wat wenselijk en haalbaar is. Ten slotte behoort de professional met zijn partners een (vervolg)traject af te spreken.

Hulp aan verwarde personen vereist maatwerk

Als de persoon die verward gedrag vertoont echt centraal staat, dan is maatwerk vereist en dat op zijn beurt vraagt om flexibele samenwerking op wijk- en buurtniveau. Omdat de gewenste samenwerking per cliënt kan verschillen en niet altijd met dezelfde partners kan worden gerealiseerd, is een centrale sturing vanuit het rijk of koepelorganisaties ondenkbaar. Bij deze, flexibele vorm van samenwerken ligt de dagelijkse verantwoordelijkheid idealiter daar waar die het best genomen kan worden, bij de professional. Die moet zich dus uitgenodigd en gemotiveerd voelen om zijn verantwoordelijkheid daadwerkelijk op te pakken.

De professional heeft een sleutelpositie als het gaat om samenwerking met de juiste partners. Ofwel, partners die zich richten op de specifieke situatie van de betrokken cliënt en die gezamenlijk de beste opvang, hulp en ondersteuning willen bieden. Gemeenten in heel Nederland werken hard aan een sluitende aanpak. Maar om alle elementen (bouwstenen) van het aanjaagteam Verwarde Personen goed te kunnen borgen, hebben gemeenten de hulp van de professionals hard nodig. Aan hen het advies om gebruik te maken van hun sleutelpositie en een oproep om hun expertise te delen.

Vroegtijdige signalering kan onnodig leed voorkomen

Door vroegtijdig problemen te signaleren, kan veel individueel leed en collectief risico worden voorkomen. Maar als ketenpartners niet echt samenwerken, elkaar het stokje niet overgeven en elkaar niet beter leren kennen, dan is vroegtijdige signalering onhaalbaar.

Het is belangrijk dat de ketenpartners - leren -  luisteren naar de cliënten die weer op eigen benen staan en hun suggesties tot verbetering ter harte nemen. Verder dienen ze mee te werken aan vroegtijdige signalering, juist als een cliënt zelf aangeeft hulp nodig te hebben, en meewerken aan een goede onderlinge overdracht.

Voor een goede samenwerking behoren professionals informatie met elkaar te delen. Een persoon zonder werk, met ernstige financiële problemen en een relationele crisis, kán psychische problemen ontwikkelen. Als een medewerker schuldhulpverlening dit signaleert, is het belangrijk dat hij die informatie deelt met andere instanties. Alleen zo kan vroegtijdig een ondersteuningstraject opgestart worden en escalatie worden voorkomen.

Maak afspraak voor uitwisseling van gegevens

Met het oog op de privacy van cliënten, behoort het uitwisselen van gevoelige gegevens binnen de bestaande kaders plaats te vinden. Dat gaat niet vanzelf. Ook daarvoor is het nodig samen te werken en interdisciplinaire afspraken te maken. Bijvoorbeeld over de vraag over door welke informatie binnen de kaders van privacyregelingen en medisch beroepsgeheim mag, kan en moet worden gedeeld. Daarvoor is een goed, in de praktijk bruikbaar, afwegingskader nodig.

Uitnodiging

Professional: zet de persoon met verward gedrag echt centraal! Zoek de samenwerking op en pak daarbij jouw specifieke sleutelpositie. Ik nodig je van harte uit deze uitdaging aan te gaan en gezamenlijk met alle partners te werken aan een sluitende en op de persoon gerichte aanpak.

Liesbeth Spies is burgemeester van Alphen aan den Rijn en voorzitter van het Aanjaagteam Verwarde Personen. Eind deze maand presenteert haar team zijn eindrapport.

Meer informatie:

Bouwstenen aanpak verwarde personen

Personen met verward gedrag - Persoonlijke verhalen

Aanjaagteam Verwarde Personen

 

Foto: Alex Proimos (Flickr Creative Commons)