Direct naar de inhoud

Sociale Vraagstukken

Wetenschappers & professionals over maatschappelijke kwesties

Wetenschappers & professionals over maatschappelijke kwesties

  • Home
  • Categorieën
  • Dossiers
  • Rubrieken
    • Het Sociologenpanel
    • Columns
    • Interviews
    • Recensies
    • Video-interviews
  • Dragers van het debat
  • Over deze site
    • Over deze site
    • Redactie
    • Alle auteurs
    • Jaarboeken
    • Tijdschriften
    • Abonnement TSV
    • Lezersonderzoek Sociale Vraagstukken
  • Zoeken
  • Online tijdschrift
Categorieën

Zorgplicht van werkgevers zal toenemen door thuiswerken

  • Arbeid & Economie
  • Pandemie
Dossier

Reflecties op en na corona

  • Zet de klok vooruit, investeer in sociale preventie!
  • Hoeveel ruimte voor eigen verantwoordelijkheid is er nog met een avondklok?
  • Pandemie verscherpt tegenstellingen tussen klassen, niet tussen jong en oud
  • Sociaal werk moet zorgen voor meer dan anderhalve meter solidariteit
  • We hebben geen crisisbanen nodig, maar ontwikkelbanen
  • INTERVIEW — Virusscepticus Kees van der Pijl: ‘Tot voor kort was ik heel goedgelovig’
  • De overheid kan niet anders dan arbitraire regels stellen
  • Vorige lockdown was te rigoureus, voor sommigen
  • Corona-solidariteit gaat ons niet redden
De coronacrisis zet de verhouding tussen werk-privé volledig op zijn kop. Werkpatronen die tot voor kort alleen door trend forecasters werden gezien, worden in rap tempo werkelijkheid. Nieuwe mogelijkheden dienen zich aan.
Door Darren McCauley
22 april 202020 mei 2020

Onze aandacht is in de coronacrisis vooral gericht – en terecht - op de 'vergeten' en 'achtergebleven' banen, zoals in de zorg en het onderwijs. We fixeren ons daarbij op de glorieuze en gruwelijke ervaringen van professionals in de eerstelijn.

Snel en betrouwbaar internet als privilege

Onderwijl verandert de dienstensector die onze economieën domineert steeds meer. Mensen op nul uren-contracten hebben geen werk meer en voor degenen die wel aan het werk blijven, zijn Skype, Slack, Microsoft-teams, Zoom en Bluejeans het nieuwe kantoor.

Ook bedrijven hebben eronder te lijden. Slechts een ‘spook’-publiek mocht de onthulling – door Apple - van een nieuwe reeks iPads en bijbehorende gadgets bijwonen. Andere grote ondernemingen als Netflix en LinkedIn worstelen met de vraag hoe ze moeten reageren op het in potentie onbeperkte ziekteverlof van hun werknemers.

Om de lange-termijn-gevolgen van deze pandemie goed te kunnen duiden, moeten we ze afzetten tegen trends die zich in Noord-Amerika en Europa toch al zichtbaar waren. In de Verenigde Staten bijvoorbeeld hebben minderheden, ouderen, plattelandsbewoners en mensen met een lager opleidingsniveau en inkomen vaak minder breedband internet thuis. En werknemers met een voltijds dienstverband hebben vier keer zo veel kans als hun collega’s in deeltijd om op afstand te werken.

Ook elders in de wereld is snelle en betrouwbare toegang tot internet – absolute voorwaarde om te thuis te kúnnen werken - het privilege van enkelen. Als het werk in de post-coronawereld straks vooral online gedaan blijft worden, zal een meerderheid van de mondiale bevolking van werk verstoken blijven.

Welke ontwikkelingen zie ik ons op afkomen?

Toekomstscenario 1: automatisering neemt het over

De coronacrisis leidt tot een nieuwe manier van werken waarin technologie overheerst. Volgens dit scenario van ultieme arbeidsproductiviteit nemen robots en andere vormen van automatisering mensen het werk steeds sneller en vaker uit handen.

Er bestaat grote maatschappelijke druk om fysiek afstand van elkaar te houden. 'Ever-healthy' robots en onbemande Amazone-drones leveren pakketjes af, en zijn niet langer de voorafschaduwing van een dystopie, maar werkelijkheid.

Toekomstscenario 2: mensen moéten thuiswerken

Thuiswerken wordt ingezet als middel om kosten steeds verder te reduceren. Werkgevers vinden dat individuen prima met veel minder face-to-face interacties toe kunnen en stellen steeds vaker de vraag of een dienst- of zakenreis überhaupt wel nodig is.

Global Workplace Analytics schatte onlangs dat een bedrijf in de VS ongeveer 11.000 dollar per jaar per werknemer bespaart wanneer het Skype en andere communicatiesoftware gebruikt om conferenties, vergaderingen en workshops op locatie te vervangen. In dit toekomstscenario zijn gebouwen - waarin medewerkers met elkaar in contact komen - vervangen door ‘bedrijfsshowrooms’, die nog het meest lijken op de winkelstraten uit het begin van de 21ste eeuw. Perceptie heeft doel vervangen.

Ongeacht volgens welk scenario de ontwikkeling verloopt naar wat ik gemakshalve de ‘coronasamenleving’ noem, is er een aantal zaken waarmee we rekening moeten houden om de samenleving leefbaar te houden.

Aanbeveling 1: reageer op nieuwe verwachtingen

Werkgevers moeten zich realiseren dat hun zorgplicht toeneemt in een wereld waarin werknemers van huis uit werken. Op hun beurt moeten werknemers uitzoeken welke balans tussen werk en privéleven hen het beste past, gelet op hun ambitie, sociale verlangen en gezinsbehoeften.

Een artikel in ‘The Atlantic’ met de titel Agoraphobia and the Telecommuter uit 2014 biedt inzicht in waarom werkgevers een nieuwe verantwoordelijkheid moeten nemen. ‘Thuiswerken heeft mijn agorafobie niet veroorzaakt, maar heeft het mogelijk gemaakt.’ Oftewel, thuiswerken brengt problemen met zich mee en creëert nieuwe verwachtingen en aan die realiteit dienen werkgevers – maar ook werknemers! - hun verantwoordelijkheden aan te passen.

Aanbeveling 2: verander structuren

De verschuiving naar een virtuele manier van werken, biedt nieuwe, grenzeloze mogelijkheden. De stenen van kantoren zorgen nu nog voor schotten tussen werkprocessen en structuren. Verdere technologische ontwikkeling stelt ons in staat die beperkingen te overstijgen, om versneld over de grenzen van landen, gebouwen, verdiepingen, of campussen heen te werken. Dat is nu al zo, maar als onze normale interacties virtueel worden, worden onze grenzen dat ook.

De kracht van individuele werknemers om zich los te maken van hiërarchische structuren, was een kenmerk van de Silicon Valley-revolutie. De coronacrisis kan leiden tot een snellere afbraak van traditionele machtsstructuren ten gunste van zelf georganiseerde originaliteit.

Aanbeveling 3: omarm duurzaamheid

Ten slotte biedt de coronacrisis ons de kans om de realiteit van de klimaatverandering beter onder ogen te zien. Om de noodzaak van vele internationale en nationale netwerkevenementen, het reizen tussen werklocaties en woon-werkverkeer ter discussie te stellen.

Laten we van de gelegenheid gebruik maken om gezamenlijk na te denken over de vraag of het wel nodig is om zoveel te reizen, over het effect van vaak ‘niet-essentiële reizen’ op de kwaliteit van ons werk. Om nog maar niet te spreken over de invloed op het klimaat en onze onderlinge verhoudingen. Of zoals de toenmalige Engelse premier Winston Churchill ooit zei: ‘never let a good crisis go to waste.’

Professor Darren McCauley is wetenschappelijk directeur van de pijler Global Social Challenges, onderdeel van de Erasmus School of Social and Behavioural Sciences aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

 

Foto: Edward Jenner via Pexels.com

Dit artikel is 8036 keer bekeken.

Social Media

Reacties op dit artikel (1)

  1. GPM Breukel schreef:
    23 april 2020 om 20:55

    Topartikel, dit is het nieuwe positieve denken in mogelijkheden ipv onmogelijkheden maw hele grote kansen voor onze samenleving in een keer heel goed te verbeteren, maar je moet het wel zien en oppakken!

Reageer Antwoord annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Gerelateerde artikelen

  • Zet de klok vooruit, investeer in sociale preventie!
  • Hoeveel ruimte voor eigen verantwoordelijkheid is er nog met een avondklok?
  • Pandemie verscherpt tegenstellingen tussen klassen, niet tussen jong en oud
  • Sociaal werk moet zorgen voor meer dan anderhalve meter solidariteit
  • We hebben geen crisisbanen nodig, maar ontwikkelbanen

Berichtnavigatie

Coronacrisis kan niet zonder politisering
Geen pil of poeder tegen eenzaamheid, maar aandacht
  • Arbeid & Economie
    • Armoede
    • Jeugdwerkloosheid
    • Management
    • Marktwerking
    • Ongelijkheid
    • Re-integratie
    • Schulden
    • Wajong
    • Werkloosheid & Werkgelegenheid
    • Zelfstandig ondernemerschap
    Dossiers
    • Aan het werk
    • Armoededebat
    • Basisinkomen?
    • Betere schuldhulp
    • Comeback debat sociale menging
    • De Nieuwe Onzekerheid
    • Doenvermogen
    • Inclusieve arbeidsmarkt
    • Kloof hoog/laag opgeleiden
    • Meedoen in de bijstand
    • Minder banen met technologie?
    • Piketty's ongelijkheid
    • Participatielezing
    • Sociologie van de ongelijkheid
    • Morele kant van de tegenprestatie
    • Vergrijsde werknemers
    • Verschil maken
    • Wat kunnen Wajongers?
    → Alles in Arbeid & Economie
  • Gezondheid
    • Pandemie
    • Sport
    • Voeding
    Dossiers
    • Burn-out
    • (On)gezond leven
    → Alles in Gezondheid
  • Immigratie & Integratie
    • Discriminatie
    • Etniciteit
    • Vluchtelingen
    Dossiers
    • Allochtoon - autochtoon
    • De etnische bril
    • Migratiegrenzen
    • Multiculturele samenleving
    • Radicalisering en deradicalisering
    • Vluchtelingen in Nederland
    → Alles in Immigratie & Integratie
  • Jeugd, Gezin & Onderwijs
    • Huiselijk geweld
    • Jeugdzorg
    • Jongeren
    • Multiproblemgezinnen
    • Onderwijs
    • Opvoeding
    Dossiers
    • Betere jeugdhulp
    • Dilemma's van jongerenwerkers
    • Jeugdzorg voor 2015
    • Gamen is OK
    • Onderwijsongelijkheid
    • Passend onderwijs wringt
    • Toekomst hoger sociaal onderwijs
    → Alles in Jeugd, Gezin & Onderwijs
  • Onderzoek & Wetenschap
    • Ethiek
    • Evidence based
    • Sociologisch onderzoek
    • Wetenschap en innovatie
    Dossiers
    • De stand van de sociologie
    • Sociale interventies onderzoeken doe je zo!
    • Effect van de maand
    • Probleemoplossende sociale wetenschappen
    • Schnabel neemt NL de maat
    • Vertrouwen in wetenschap
    • Werkplaatsen Sociaal Domein
    → Alles in Onderzoek & Wetenschap
  • Overige
    • Burgerschap
    • Duurzaamheid & Milieu
    • Emancipatie
    • Gedrag
    • Internet en sociale media
    • Kunst en cultuur
    • LHBT
    • Moraliseren
    • Ouderen
    • Polarisatie
    • Publieke omgangsvormen
    • Rechtvaardigheid
    • Religie
    • Sociale stijging
    • Technologie
    Dossiers
    • Democratic Challenge
    • Identiteitspolitiek
    • Leven met minder CO2
    • Maatregelen tegen sociale polarisatie
    • Nudging
    • Ons ongrijpbare denken
    • Ouderenzorg
    • Veerkrachtige Samenleving
    → Alles in Overige
  • Participatiesamenleving
    • Assertieve burgers
    • Burgerinitiatieven
    • Civil society
    • Vrijwilligerswerk
    • Zelforganisatie
    Dossiers
    • De affectieve burger
    • Burgers nemen het over
    • Crowdfunding
    • De belofte van nabijheid
    • De sociale praktijk
    • Doorgeschoten zelfredzaamheid
    • Participatielezing
    • Voor rugzakjes geen plaats
    • Sociaal ondernemers
    • Zelforganisatie - de praktijk
    → Alles in Participatiesamenleving
  • Politiek
    • Bemoeizuchtige overheid
    • De crisis en sociaal beleid
    • Decentralisatie
    • Europese Unie
    • Macht
    • Meespraak burgers
    • Publiek management
    Dossiers
    • De haperende lokale democratie
    • Identiteitspolitiek
    • Nabij is Beter
    • Nationalisme
    • Politisering sociaal werk
    • PVV-stemmers
    • Veerkrachtige Samenleving
    • Verder met Europa
    → Alles in Politiek
  • Rechtsstaat
    • Criminaliteit
    • Misdaadbestrijding
    • Privacy
    • Radicalisering
    • Veiligheid
    Dossiers
    • Discrimineert de Politie?
    • Innovatie rechtspraak
    • Wiet
    → Alles in Rechtsstaat
  • Sociale vraagstukken
    → Alles in Sociale vraagstukken
  • Wijk & Lokaal beleid
    • Gemeentebeleid
    • Ruimtelijke Ordening
    • Wijkaanpak
    • Wonen
    Dossiers
    • Eerst een huis
    • Gentrification
    • Gronings gas
    • Krimpbeleid
    • Nieuw wijkenbeleid?
    • Wijkteams
    → Alles in Wijk & Lokaal beleid
  • Zorg & Welzijn
    • AWBZ-steun
    • Eigen kracht
    • Geestelijke Gezondheidszorg
    • LVB
    • Sociaal werk
    • Sociale wijkteams
    • Sociale zekerheid
    • Verslavingszorg
    • Welzijn Nieuwe Stijl
    • Wmo
    Dossiers
    • 1 op de 4 - kindermishandeling
    • Aanjaagteam verwarde personen
    • Afscheid van de RMO
    • De moeizame hybridisering van het sociale domein
    • De verhuizing van de verzorgingsstaat
    • De waarde van mantelzorg
    • De zorg van morgen
    • De Zorgagenda
    • Ervaringsdeskundig
    • Kennis voor de sociaal werker
    • Licht Verstandelijke Beperking
    • Politisering sociaal werk
    • Verwarde personen
    • Werkt Eigen Kracht?
    • Zelfredzaam met verstandelijke beperking
    • Zorgende mannen
    • Zuiniger GGZ
    → Alles in Zorg & Welzijn

socialevraagstukken.nl is een initiatief van:

  • Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken
  • Nederlandse Sociologische Vereniging
  • Raad voor Volksgezondheid en Samenleving
  • Erasmus School of Social and Behavioural Sciences
  • Universiteit van Tilburg / Tranzo
  • Kenniscentrum Sociale Innovatie van de Hogeschool Utrecht
  • MOVISIE
  • Arbeid & Economie
  • Armoede
  • Assertieve burgers
  • AWBZ-steun
  • Bemoeizuchtige overheid
  • Burgerinitiatieven
  • Burgerschap
  • Civil society
  • Criminaliteit
  • De crisis en sociaal beleid
  • Decentralisatie
  • Discriminatie
  • Duurzaamheid & Milieu
  • Eigen kracht
  • Emancipatie
  • Ethiek
  • Etniciteit
  • Europese Unie
  • Evidence based
  • Gedrag
  • Geestelijke Gezondheidszorg
  • Gemeentebeleid
  • Gezondheid
  • Huiselijk geweld
  • Immigratie & Integratie
  • Internet en sociale media
  • Jeugd, Gezin & Onderwijs
  • Jeugdwerkloosheid
  • Jeugdzorg
  • Jongeren
  • Kunst en cultuur
  • LHBT
  • LVB
  • Macht
  • Management
  • Marktwerking
  • Meespraak burgers
  • Misdaadbestrijding
  • Moraliseren
  • Multiproblemgezinnen
  • Onderwijs
  • Onderzoek & Wetenschap
  • Ongelijkheid
  • Opvoeding
  • Ouderen
  • Overige
  • Pandemie
  • Participatiesamenleving
  • Polarisatie
  • Politiek
  • Privacy
  • Publiek management
  • Publieke omgangsvormen
  • Radicalisering
  • Re-integratie
  • Rechtsstaat
  • Rechtvaardigheid
  • Religie
  • Ruimtelijke Ordening
  • Schulden
  • Sociaal werk
  • Sociale stijging
  • Sociale wijkteams
  • Sociale zekerheid
  • Sociologisch onderzoek
  • Sport
  • Technologie
  • Veiligheid
  • Verslavingszorg
  • Vluchtelingen
  • Voeding
  • Vrijwilligerswerk
  • Wajong
  • Welzijn Nieuwe Stijl
  • Werkloosheid & Werkgelegenheid
  • Wetenschap en innovatie
  • Wijk & Lokaal beleid
  • Wijkaanpak
  • Wmo
  • Wonen
  • Zelforganisatie
  • Zelfstandig ondernemerschap
  • Zorg & Welzijn
Copyright © 2007 ‑ 2021, Sociale Vraagstukken. Alle rechten voorbehouden. | Privacyverklaring | Theme: sv2016 by Erwin Sala.