Als bijna afgestudeerd CMV’er sta ik al met één been in het werkveld. Ik ben naast student ook festivalorganisator, penningmeester van een culturele stichting en ik heb me de afgelopen periode bezig gehouden met het realiseren van een creatieve werkplaats in Haarlem. Het idee voor de creatieve werkplaats is ontstaan vanuit een gemis in Haarlem, gemis wat mijn compagnon en ik deelden en waarin wij kansen zagen. De creatieve werkplaats moet wat ons betreft een plek zijn waar je niet alleen creatieve kantoorruimte hebt (zoals in reeds bestaande broedplaatsen in Haarlem), maar ook een plek waar je je creatieve idee tot uitvoering kunt brengen. Een hands on werkplaats, waar je kunt zagen, lassen, 3Dprinten, zeefdrukken; met horeca, exposities en evenementen. Met een klein team ben ik in Haarlem op zoek gegaan naar een geschikte locatie voor zo’n creatieve werkplaats. We hebben veel hobbels op de weg ervaren, en het achteraf bezien eigenlijk niet altijd even slim aangepakt… Maar gelukkig geldt hier: al doende leert men! Hieronder schets ik een aantal leermomenten, in de vorm van tips, van dit proces.
Het blijft een beetje rock ’n roll, dat cultureel ondernemen
De eerste is dat het niet verstandig is om op één paard tegelijk te wedden, je moet meerdere lijnen open hebben staan. Vertel tegen iedereen die je kent wat je plannen zijn en wat je zoekt, zodat de kansen groter zijn dat je een geschikte ruimte vindt. De ervaring heeft ons geleerd dat wanneer je open bent over je ideeën en deze deelt met anderen, je hier veel voor terug krijgt. We kregen veel positieve reacties en ook mogelijke locatie-opties kwamen binnen. Je zou ook kunnen zeggen dat je op deze manier een groot risico neemt, door je plannen zo openlijk te vertellen. Dit klopt ook en we hebben er ook de nadelen van ondervonden. Maar de truc is om door te gaan bij onverwachte tegenslagen, en waarom je dit doet voor ogen te blijven houden. Het is volgens mij niet mogelijk om risicoloos te ondernemen, je moet wel durven. Blijft toch een beetje rock ’n roll, dat cultureel ondernemen.
Een goed gevoel bij de eigenaar en het belang van teamspirit
De tweede tip is –pas op: zweverig- dat je een goed gevoel moet hebben bij de eigenaar van een pand. Wij hebben ons eerst volledig blindgestaard op een bepaald pand, terwijl we de eigenaar van het pand eigenlijk niet vertrouwden. Toen we het gebouw gingen bezichtigen keek de beste man ons niet aan. Ik kan nu allerlei boekjes open gaan doen, maar dat lijkt me niet aardig. Vertrouw dus op je onderbuik-gevoel!
De derde tip is dat je elkaar als teamleden goed moet (leren) kennen en regelmatig bij elkaar moet zitten om de neuzen dezelfde kant op te houden. In een cruciale periode van onze zoektocht was één teamlid op vakantie, en dat werkte contraproductief. Ons toch al kleine team viel eigenlijk gelijk uit elkaar. Eén was dus op vakantie, de tweede kreeg allerlei opties aangeboden om bij anderen aan te sluiten, en de overige twee besloten dat hun eigen bedrijf momenteel meer prioriteit had dan de creatieve werkplaats. Het groepsgevoel verdween. En daarmee verdween ook de teamspirit en de drang om als team een creatieve werkplaats te creëren.
Als het niet loopt zoals je voor ogen hebt
De vierde tip is dat wanneer je bepaalde expertise binnen je team mist, je deze van buiten moet aantrekken en misschien zelfs bij je team moet voegen. Wij hadden er iemand bij moeten hebben die fulltime beschikbaar is als beheerder van de werkplaats, iemand met kennis over machines en technieken. Het is van belang om realistisch te zijn en met een kritische blik te kijken naar je concept, en dat steeds aan de omstandigheden aan te passen. Bijvoorbeeld als een teamlid zoals hierboven bij een andere groep aansluit. En ook als het buiten je team anders loopt dan gedacht. In Haarlem werden er, tijdens onze poging om een creatieve werkplaats op te starten, ineens meerdere werkplaatsen in de steigers gezet. Je zou kunnen denken dat we dit vervelend vonden, omdat we niet meer de eerste waren met een creatieve werkplaats. Maar voor ons als team (voor zover we nog een team waren) betekende dit eigenlijk dat ons doel juist was bereikt. We wilden een creatieve werkplaats in Haarlem, en dat is gelukt. Ook al is het niet zo geworden niet zoals die werkplaats die wij voor ogen hadden, er komt meer creativiteit in Haarlem, en daar zijn we blij om. Een goed idee heb je nooit alleen!
Doe aan kritische reflectie
De laatste en mijn belangrijkste leerervaring is dat je moet uitgaan van jezelf. Wat past bij jou, waar wil je naar toe? Wees kritisch, bevraag jezelf en elkaar. Zelfreflectie is als cultureel ondernemer onontbeerlijk. Niet alleen maar doen-doen-doen, ook doen aan kritische reflectie! Je kunt heel hard hollen maar je moet niet jezelf voorbij gaan. Er zijn continue veranderingen tijdens het proces, en hierop moet je anticiperen, maar ook kritisch zijn over wat die verandering betekent voor de onderneming. Een sterkte-zwakte analyse helpt hierbij, maar ook het uitvoeren van een pilot met potentiële klanten. Toets je concept bij anderen, dat maakt het alleen maar sterker. (Maar probeer tegelijk wel aan te voelen met wie je je informatie deelt, zodat er niet met je idee vandoor wordt gegaan).
Voor mij en mijn compagnon kwam de creatieve werkplaats eigenlijk te vroeg. We moeten ons eigen bedrijf sterker maken en we willen met kleine stapjes vooruit gaan, in plaats van zulke reuzensprongen te nemen. De creatieve werkplaats is tijdelijk even geparkeerd. Ik ga er in de toekomst mee verder, en dan neem ik alles wat ik uit dit proces heb geleerd mee. Het blijft prachtig om je eigen werk te kunnen creëren, ook al verloopt ondernemerschap niet zonder risico’s en is het soms verschrikkelijk moeilijk, die vrijheid neemt niemand me meer af. Ik schat in dat ik de beste kansen heb op werk op deze manier.
Matya Grabijn is 23 jaar en laatstejaars student Culturele en Maatschappelijke Vorming aan de Hogeschool van Amsterdam. Daarnaast organiseert zij zomerfestival Parksessies in Haarlem, zie voor meer informatie www.parksessies.nl of www.facebook.com/parksessies. Contact Matya via mzgrabijn@gmail.com.