Studenten drinken minder alcohol tijdens coronacrisis

Er is veel aandacht voor de negatieve gevolgen van de coronacrisis onder studenten, zoals een verslechtering van de onderwijskwaliteit, de studievertraging die studenten oplopen en de onzekerheid en stress die de crisis met zich meebrengt. Toch brengt de coronacrisis een positieve verandering teweeg: ze zijn minder alcohol gaan drinken.

Een grote meerderheid van de studenten drinkt regelmatig alcohol. Onder universitaire studenten zijn meer overmatige drinkers (17 procent) dan in de algemene bevolking (8,5 procent)[1]. Er is bezorgdheid over het alcoholgebruik onder studenten in het hoger onderwijs[2]. Alcoholgebruik brengt de nodige risico’s met zich mee, zoals het vertonen van agressief gedrag en op de lange termijn de schade die ermee aangericht kan worden aan je lichaam. Specifiek bij studenten kunnen ook de studieresultaten eronder lijden[3].

Het is nu juist dit alcoholgebruik onder studenten dat is gedaald tijdens de coronacrisis. Dit blijkt uit recente gegevens die begin mei 2020, als onderdeel van een groot internationaal onderzoek, zijn verzameld onder bijna 3.000 studenten van de Radboud Universiteit. Uit de resultaten blijkt dat 46 procent van de studenten minder alcohol is gaan drinken tijdens de coronacrisis dan daarvoor (figuur 1). Onder mannelijke studenten is het gemiddelde alcoholgebruik gedaald van 8 naar 6 glazen per week, en onder vrouwelijke studenten van 4 naar 3 glazen per week (figuur 2).

 Figuur 1. Verandering in leefstijl onder studenten van de Radboud Universiteit

 

 Figuur 2. Gemiddeld aantal glazen alcoholhoudende drank gedronken per week

Het sociale aspect viel weg

De coronacrisis zal niet voor iedere student tot gevolg hebben dat er minder alcohol gedronken wordt. Er zullen ook studenten zijn die, uit toegenomen verveling, stress of eenzaamheid, evenveel drinken of juist meer zijn gaan drinken. Dat onder een groot deel van de studenten toch een afname in alcoholgebruik te zien is, kan verklaard worden doordat het drinken van alcohol onder studenten samenhangt met een groot sociaal aspect.

Dit sociale aspect viel door de coronacrisis en de bijbehorende social distancing maatregelen zo goed als weg. Zo behoort voor veel studenten stappen tot een belangrijke vrijetijdsbesteding en worden menige borrels en festivals bezocht. Daarbij spelen sociale normen over alcoholgebruik, het stimuleren van drinken door vrienden of het mee willen drinken met anderen allemaal mee in de mate waarin alcohol gedronken wordt[4]. Doordat studenten hun vrienden veel minder zagen, de horeca gesloten was en festivals en grote bijeenkomsten niet plaats mochten vinden, waren deze invloeden veel minder groot.

Ze zijn ook minder gaan sporten

Toch zorgde de coronacrisis niet alleen voor positieve veranderingen in het gezondheidsgedrag van studenten. Hoewel zij minder zijn gaan drinken, is ook de regelmaat waarmee studenten sporten en bewegen afgenomen (figuur 1). De vraag is dan ook of de ‘gezondheidswinst’ die op het gebied van alcoholgebruik wordt geboekt niet teniet wordt gedaan door deze negatieve gevolgen van de crisis.

Ongeveer een kwart van de studenten is meer gaan bewegen, maar hiertegenover staat dat 44 procent van de studenten minder is gaan bewegen (het gaat dan om het uitvoeren van gematigd fysieke activiteiten zoals fietsen of op een normaal tempo wandelen). Ook de mate van zware fysieke inspanning is gedaald. Dit is niet gek, gezien de verminderde mogelijkheden die hiertoe waren als gevolg van het sluiten van sportscholen en de tijdelijke stop van het sporten bij een vereniging.

Doorbreken van gewoontes en blijvend minder alcohol drinken?

Het is de vraag of studenten in hun (nieuwe) gezonde drinkgewoontes blijven hangen, of dat zij terug zullen vallen in hun oude gedragingen. Gedrag is immers aangeleerd en de sociale normen omtrent alcoholgebruik kunnen bij studenten ingesleten zijn. Studenten hebben nu mogelijk wel kunnen merken wat een periode met minder alcohol voor je fysieke en mentale gezondheid kan doen. Ook als de sociale contacten straks weer toenemen zou het mooi zijn als deze ontwikkeling naar het drinken van minder alcohol vastgehouden wordt door studenten.

Hopelijk neemt met het versoepelen van de corona-maatregelen de mate van sporten en bewegen onder studenten die tijdelijk minder bewogen weer toe en zal voor studenten die meer zijn gaan sporten deze lijn doorgezet worden. Kortom: als studenten een blijvende verandering maken in hun gedrag omtrent alcoholgebruik en daarnaast voldoende bewegen dan biedt dat perspectief op een betere gezondheid.

Sabien Dekkers is studente Master Sociologie, Radboud Universiteit. Ellen Verbakel is hoogleraar Sociologie, Radboud Universiteit en Jacqueline Vink hoogleraar Orthopedagogiek, Radboud Universiteit.

 

Noten:

[1] Dorsselaer, S. van. & Goossens, F.X. (2015) Alcohol-, tabaks- en drugsgebruik door studenten. Inventarisatie van (onderzoeken naar) prevalentieschattingen onder MBO-, HBO- en WO-studenten in Nederland. Utrecht: Trimbos-instituut.

[2] https://www.trimbos.nl/actueel/nieuws/bericht/start-landelijke-monitor-mentale-gezondheid-en-middelengebruik-studenten-hoger-onderwijs

[3] Wolaver, A. M. (2002). Effects of heavy drinking in college on study effort, grade point average, and major choiceContemporary Economic Policy20(4), 415-428.

[4] Borsari, B. & Carey, K.B. (2001). Peer influences on college drinking: A review of the research. Journal of Substance Abuse, 13(4), 391-424.

 

Foto: Austin Distel via Unsplash