Twee teams strijden vandaag met elkaar over de vraag of het mij wel goed kán gaan, als het ons tegelijkertijd slecht gaat. In de ene hoek van de arena bevindt zich Team Zwart. De leden Gabriël van den Brink, Ewald Engelen en Floor Milikowski betreden het strijdperk onder luid gejoel van hun trouwe fans die, opgehitst door Engelen, ‘neo-liberaal, neo-liberaal’ scanderen.
Tegenstander is het immer vrolijk gestemde Team Roze, bestaande uit Rutger Bregman, Peter Hein van Mulligen en Mark Rutte. De fans van het roze team zijn wat minder luidruchtig. Dit team heeft geen kekke slogan, maar wel een premier, dus misschien levert dat nog een bonus op.
Opening
Team Zwart scoort al snel de openingstreffer. Het team voert aan dat de economische groei niet eerlijk verdeeld is. Groei is leuk voor de Randstad, maar de rest van het land ligt op zijn gat. Ook wint rechtspopulisme almaar stemmen, roeren viruswaanzinnigen zich steeds harder en mort het volk. En de politiek doet niets. De Eerste Kamer fungeert slechts als klapvee voor de Tweede Kamer dat op zijn beurt weer klapvee voor het kabinet is. En niemand neemt het op voor het gewone volk. Zij die dat zeggen te doen, zijn niet meer dan rattenvangers van Hamelen.
Team Roze kijkt beteuterd. Lid Bregman oogt ongemakkelijk. Hoort hij eigenlijk wel in roze team thuis? In zijn beste Oxford Engels zegt hij dat de meeste mensen toch echt deugen, maar Milikowski countert snedig dat die opmerking alleen aanslaat bij grachtengordeltypes zoals Bregman, maar dat de rest van het land er helemaal niet mee uit de voeten kan.
De fans van Team Zwart lachen Bregman uit.
Repliek
Peter Hein van Mulligen neemt het stokje van Bregman over. Hij begint met een citaat van de voormalige directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau Paul Schnabel die de stemming in Nederland ooit beschreef met de kreet ‘met mij gaat het goed, met ons gaat het slecht.’
Van Mulligen doet wat je van een hoofdeconoom van het CBS mag verwachten: hij kijkt naar cijfers. Veiligheid, vertrouwen, inkomensgelijkheid, integratie, vrouwenemancipatie, geluk, hoe wreed Van Mulligen de cijfers erover ook martelt, het is allemaal goud dat blinkt. Hij maakt een lange neus naar Team Zwart.
Tweede ronde
In koor roept Team Zwart dat een kwartet economen onlangs nog aantoonde dat de vermogensverdeling veel ongelijker is in ons land dan het CBS van Peter Hein van Mulligen uitrekent. De rijkste 1 procent van ons land bezit 33 procent van het private vermogen. Daarmee bungelt ons land na Zimbabwe en de Verenigde Staten internationaal onderaan. Niet bepaald iets om trots op te zijn.
Hierop neemt Zwartteamlid Gabriël van der Brink het woord: ‘Vermogensongelijkheid is een bitch, want heeft verregaande maatschappelijke consequenties. Het is mooi dat we door progressieve belastingen een stevige welvaartsstaat een beperkte inkomensongelijkheid hebben. Maar als mensen geen goede toegang hebben tot de arbeids- en woningmarkt en succes in het leven voor een sterk deel afhangt hoe rijk iemands ouders zijn, dan gaat er toch iets niet goed.’
‘Te grote vermogensongelijkheid beperkt de sociale mobiliteit die nodig is voor sociale cohesie en voor het creëren van lange termijn perspectieven voor zo veel mogelijk burgers’, aldus de bevlogen filosoof.
Engelen, die zich tot dan toe vooral met het publiek had beziggehouden, kan zich niet langer bedwingen. Met schuim op de bek steekt hij een tirade af waarin woorden als belastingparadijs, klimaatramp, grootkapitaal, dierenleed en vleesmaffia rondvliegen. ‘En in Team Roze zit de grootste boef! Onze premier, die dit allemaal heeft laten gebeuren!’
De zaal joelt.
Van Mulligen roept vertwijfeld dat ‘het met integratie en veiligheid hartstikke goed gaat’, maar zijn verdere betoog wordt verstomd door boegeroep van de fans van Team Zwart.
De premier laat van zich horen
Dan neemt de premier het woord, terwijl hij breed grijnzend zijn duim opsteekt naar de tierende fans van de tegenpartij. ‘De wijze dame en heren slaan elkaar om de oren met cijfers. Iets van lies, damn lies and statistics. Ik ben maar een historicus. Ik wil alleen het verleden voorspellen.’
De fans van Team Zwart zijn even stil, welk konijn zou de rubberen premier uit zijn hoed toveren?
‘Maar wat ik wel weet, is dat onze zorgmedewerkers tijdens de coronacrisis fantastisch werk deden.’
‘Waarvoor u ze niet extra betaalde!’ krijst Engelen er tussendoor.
De premier laat zich niet van stuk brengen en vervolgt zijn betoog. ‘De crisis laat zien dat we een land zijn waar de meerderheid van de burgers in instituties en wetenschap gelooft. Ook blijkt dat mensen om elkaar geven en rekening met elkaar houden. Daardoor is de crisis redelijk onder controle, al maak ik me zorgen over de recente ontwikkelingen. Maar daarover niet getreurd. We leven in een waanzinnig gaaf land!’
Het is even stil, de zaal weet niet wat ze hiervan moet vinden.
‘Als u mij niet gelooft, kijk dan maar naar wat er in Amerika gebeurt, met een disfunctionerende president een verrot zorgstelsel. Oeps, er zijn toch geen journalisten in de arena?’
De premier heeft de lachers op zijn hand gekregen. Hoe zal Team Zwart hierop reageren?
Milikowski neemt het woord. ‘De bestaande vermogensongelijkheid kunt u niet zo gemakkelijk weglachen. Dus wat gaat u daaraan doen?’
‘Dat gaan we regelen’, bluft de premier. ‘Hoe dan’, vraagt Milikowski.
De premier neemt de tijd voor zijn repliek. ‘We hebben onze handen nu even vol aan de coronacrisis en er zijn verkiezingen op komst. Maar als liberaal vind ik dat iedereen mee moet kunnen doen. Dus wanneer de vrijheid van enkelen schade berokkent aan die van anderen is dat geen vrijheid waar ik als liberaal voor sta. Het verlagen van scheefgegroeide vermogensongelijkheid is eigenlijk een heel liberaal idee!’
‘Mooie woorden, maar wat gaat u doén?’ vraagt Team Zwart nogmaals.
‘In ieder geval geen vermogensbelasting heffen, dat snappen jullie natuurlijk ook, want dat verlaagt de prikkel voor ondernemerschap. Maar iets met erfbelasting boven een miljoen kan ik als liberaal wel verdedigen.’
‘Daar houden we u aan!’ klinkt eenstemmig uit Team Zwart.
Marcel Canoy is is distinguished lecturer Erasmus School of Accounting and Assurance, als zorgeconoom verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam, en daarnaast onder meer adviseur van ACM.