Gulle gevers

 

Wie zijn de 10 gulste gevers van Nederland op sociaal gebied? Waar kunnen we aankloppen om achterstanden of publieke armoede te bestrijden? Vorig jaar publiceerden we voor het eerst de top 10 van de vrijgevigste weldoeners. Precies een jaar later presenteren we de nieuwe top 10, met een nieuwkomer op nummer 3: Frits Goldschmeding, die zijn fortuin vergaarde met Randstad.

Verantwoording

De plaats op de ranglijst wordt bepaald door het jaarbudget en niet door het totale vermogen. Deze nieuwe top 10 is geactualiseerd met behulp van reacties die we op de eerste aflevering kregen. Dank zijn we ook verschuldigd aan het onvolprezen maandblad Quote, dat als een van de eerste wist te melden dat de oprichter van uitzendgigant Randstad, Frits Goldschmeding, ‘ietwat too late’ als filantroop uit de kast was gekomen. Deze tweede top 10 van Gulle Gevers kent een paar forse veranderingen vergeleken met vorig jaar. Zo is de Turing Foundation van TomTom-man Pieter Geelen – vorig jaar nog nummer 5 op de lijst – verdwenen. Het jaarbudget van € 3,5 miljoen blijkt volgens zeggen van de foundation niet besteed te worden aan projecten ‘op het gebied van sociale noden in Nederland’. Voor ons blijven uitgaven waarmee kinderen in de grote steden naar het museum kunnen sociale uitgaven, maar het lijkt er toch op dat het merendeel van de bestedingen naar ontwikkelingslanden gaat. Transparantie blijft lastig voor de Nederlandse filantropen. Dat de Hooge Raedt Groep FEMI van Ruud Bakhuizen – vorig jaar nummer 6 – uit de lijst is verdwenen, heeft daar alles mee te maken. Hoeveel dit fonds nu uitgeeft aan de bestrijding van maatschappelijke noden in Nederland is niet goed in beeld te krijgen, maar ook hier lijkt het grootste deel naar het buitenland te gaan. Gosse Bosma, directeur van het samenwerkingsverband van vier koepelorganisaties uit de filantropische sector, erkent dat transparantie geen prioriteit heeft. Ze zijn niet zoals de goededoelenorganisaties afhankelijk van publieke steun. Maatschappelijke verantwoording is nauwelijks een kwestie. ‘Zolang iemand beschikt over zijn eigen geld, is hij er tenslotte eigen baas over. Het ene vermogensfonds wil niet transparanter zijn dan wettelijk vereist en de ander zet de luiken meer open, en zoekt de verbinding met andere organisaties.’ Bosma verwacht wel dat er de komende jaren meer debat zal komen over transparantie. We merkten het al eerder op. Wie de bedragen van deze tien fondsen bij elkaar optelt, komt niet verder dan enkele tientallen miljoenen. Volgens een conservatieve schatting geven al onze rijken bij elkaar € 184 miljoen uit aan sociale doelen in Nederland. Niet alleen als het gaat om transparantie, maar ook gemeten naar hun giften blijven onze filantropen bescheiden.

(JvD/MH)