Dossier

Burgers nemen het over

Wat doen mensen die op eigen houtje aan het organiseren slaan? Waaróm doen ze dat, en in welke situaties? Hoe democratisch zijn de door bewoners beheerde zwembaden en buurthuizen? Is er sprake van uitsluiting en meer ongelijkheid? Krijgen ze last of steun van de overheid?

www.socialevraagstukken.nl verkent samen met het ministerie van Binnenlandse Zaken in een een serie artikelen de mooie en donkere kanten van burgers die het heft in eigen handen nemen.

Een deel van dit dossier beslaat de felle polemiek tussen Jan Rotmans en Evelien Tonkens/Jan Willem Duyvendak. Die begon met de stelling van Rotmans dat Nederland kantelt ondanks of danzij de scepsis. Hij verwijt Tonkens en Duyvendak daarin dat ze burgerinitiatieven met dedain beschrijven en de participatiesameleving vooral bezien vanuit de overheid. De twee sociologen reageren daarop met een pleidooi voor een meer empirische kijk op burgerintiatieven en dat dan blijkt dat er geen sprake is van een beweging van onderop.

Hoogleraar transitiekunde Rotmans nodigt Tonkens en Duyvendak vervolgens uit om uit de ivoren toren te komen, en te zien dat de 'nieuwe wereld' geen wensdroom is maar een empirische werkelijkheid. De sociologiehoogleraren tonen zich niet onder de indruk en houden wetenschapper Rotmans voor dat hij zich niet moet wagen aan voorspellingen en bij de empirie moet blijven.

In zijn derde bijdrage aan deze polemiek stelt Rotmans dat Tonkens en Duyvendak niet begrijpen dat transitieonderzoek geen kweste is van voorspellen, maar theoretische concepten gebruikt om projecties van een toekomstige samenleving te maken.