Dossier

Radicalisering en deradicalisering

Sinds de moord op Theo van Gogh in 2004 zijn er in Nederland verschillende deradicaliseringsprojecten uitgevoerd. Maar wat werkt er, en wie moet wat doen? Daarover bestaan verschillende ideeën. Hoe effectief is een harde aanpak? Hoe belangrijk zijn families?

In dit dossier kijken we naar: Wat weten we over processen van radicalisering? Wat is daartegen te doen? Wie zou zich er bezig mee moeten houden? Tegen welke problemen lopen we aan bij het bestrijden van extremisme? En: hoe om te gaan met terugkerende jihadstrijders?

  • Emma de Goeje en Jessa Wegman beschrijven de dilemma’s waar pedagogische professionals mee te maken krijgen bij hun aanpak van radicalisering. Ze stellen dat ze zich vaak eenzaam voelen omdat ze niemand hebben met wie ze hun twijfels en verantwoordelijkheden kunnen delen.
  • Sterre ten Houte de Lange bespreekt een overzicht van alle wetenschappelijke evaluaties van programma’s tegen radicalisering.
  • Annemarie van de Weert en Quirine Eijkman constateren dat jongerenwerkers een cruciale rol hebben gekregen bij het signaleren van extremisme, maar ze zijn daar niet echt voor opgeleid.
  • Marijke Booijink concludeert dat de projecten tegen radicalisering na 2004 niet hebben geleid hebben tot een reservoir van concrete methoden waaruit sociaal werkers kunnen putten. Kan het ook anders?
  • Moet deradicaliseringsbeleid gebaseerd worden op straffen of begeleiding? Hans Werdmölder in een twistgesprek met Amy-Jane Gielen.
  • In een reactie op het twistgesprek tussen Werdmölder en Gielen, verzet Sebastian Abdallah zich tegen het te makkelijk denken over radicalisering. Hij stelt dat de oplossingen van Hans Werdmölder (straffen) en Amy-Jane Gielen (begeleiden) beide vormen van eenzijdig interveniëren zijn. Hij pleit voor een aanpak waarin jongerenwerkers op een niet autoritaire manier in contact blijven met de jongens om samen naar hun wereldbeeld te kijken.
  • Amy-Jane Gielen reageert op de verwijten van Sebastian Abdallah. Ze stelt dat zij en Abdallah verschillen in hun opvatting over wat radicalisering betekent. Daarnaast is ze van mening dat Abdallah een incomplete visie heeft op deradicaliseringstrajecten.
  • In het Actieprogramma Integrale Aanpak Jihadisme staat dat Syriëgangers het Nederlanderschap ontnomen moet worden. Amy-Jane Gielen stelt dat deze maatregel tegenstrijdig zal werken omdat het afschrikkend werkt op de gemeenschap die juist hard nodig is voor een effectief antiterrorismebeleid.
  • Volgens Amy-Jane Gielen spelen families een cruciale rol in het deradicaliseringsproces. Ze bespreekt verschillende op de familiegerichte aanpakken omtrent radicalisering uit België en Denemarken om te kijken wat wij hiervan kunnen leren.