Verder met migratie:
themanummer over een sociologische agenda voor de migratie van de toekomst
Immigratie is een probleem. Althans, politiek gezien lijkt dat de dominante visie te zijn. Migratie wordt in Nederland vooral gezien als een sociaal probleem, namelijk een probleem van vestiging. Is dit perspectief eigenlijk wel bruikbaar om het verschijnsel migratie te begrijpen en in te spelen op huidige en toekomstige ontwikkelingen? Rondom migratie bestaat een hechte verstrengeling van onderzoek en politiek. Sociaalwetenschappelijk onderzoek naar migratie en integratie is, zeker in Nederland, leidend geweest bij het bepalen van de publieke en politieke agenda (Scholten 2011). De vragen over incorporatie en achterstelling die in de jaren ’70 door antropologen en sociologen gesteld werden, hebben de politieke bril beïnvloed. Onderzoek, dat zich richtte op een weerbarstige vestiging van nieuwe migranten in het rijke en veilige West-Europa, leidde tot een steeds pessimistischer beleidsverhaal (Entzinger & Scholten 2015). Tegelijkertijd zijn onderzoeksagenda’s in toenemende mate gedicteerd door sociale problematiek zoals geformuleerd door de politiek. Oftewel: ‘integratie is gefaald en onderzoek zal laten zien waarom dat zo is’. Zo is migratie-onderzoek steeds meer onderzoek naar ‘problemen rondom vestiging’ geworden, waarbij migratie wordt begrepen als een verschijnsel dat vooral beperkt dient te worden.
Deze politieke insteek blijkt selectieve, en deels averechtse, effecten te hebben. De protectionistische tendens heeft niet geleid tot een restrictiever migratieregime, afname van migratie of meer controle over grenzen (De Haas et al. 2014). Europese samenlevingen worstelen met vraagstukken rondom migratie – toenemende aanvragen voor asiel, technologisering van grenzen, internationale afhankelijkheid, flexibele arbeid, de structuur van de verzorgingsstaat, culturele en religieuze verschillen, racisme en nativisme – die slecht passen bij het bestaande onderzoeksprogramma gericht op vestiging, aanpassing en economische zelfstandigheid. Deze problematiek vraagt om nieuwe manieren om naar migratie te kijken, perspectieven die ‘vestiging’ en ‘inpassing’ als lens uitbreiden of vervangen.
Sociologie wil een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van nieuwe wetenschappelijke perspectieven op migratie. In een aankomend themanummer wil ze vernieuwende visies samenbrengen rondom de vraag hoe sociaalwetenschappelijk onderzoek kan bijdragen tot een toekomstige en toekomstgerichte migratie-agenda voor Nederland en Europa. De centrale inzet van het themanummer is het idee dat migratie niet primair vanuit het oogpunt van ‘geslaagde vestiging’ bekeken zou moeten worden. Dat perspectief doet immers geen recht aan de mobiliteit van mensen, en juist over het ‘slagen’ is politieke strijd gaande. Er kunnen andere vragen gesteld worden waarbij nieuwe perspectieven op migratie ontwikkeld worden; perspectieven waarmee politieke discussies verder te brengen zijn, voorbij een strijd tussen standpunten ‘voor’ en ‘tegen’ migratie. Welke kwesties, theoretische discussies en onderzoeksvragen komen op wanneer we bijvoorbeeld de focus verleggen naar de (voortdurende) mobiliteit van mensen en de manier waarop deze op grenzen stuit of ze doorkruist?
Sociologie verwelkomt voor dit themanummer onder meer de volgende bijdragen:
- Theoretische en conceptuele artikelen waarin sociologisch denken over migratie, beweging, vestiging en grenzen bediscussieerd wordt. Het kan zowel gaan om kritische beschouwingen van bestaande benaderingen als pogingen een nieuwe benadering uit te werken. (max. 8000 woorden)
- Empirische artikelen waarin relevante onderzoeksresultaten gepresenteerd worden in het licht van nieuwe of toekomstige migratievraagstukken. Welke gegevens hebben publiek en beleid nodig om optimaal in te kunnen spelen op de huidige ontwikkelingen en zich te kunnen oriënteren op de migratie van de toekomst? (max. 8000 woorden)
- Beschouwingen over de wisselwerking tussen onderzoek, publiek, beleid en politiek aangaande migratie. In essayistische vorm kunnen auteurs zowel de bestaande benutting van onderzoek als beoogde toepassingen van kennis bespreken. (max. 4000 woorden)
- Besprekingen van één of meerdere sociaalwetenschappelijke boeken over migratie, in de vorm van een recensie (één boek; max. 2000 woorden) of van een review-essay (meerdere boeken; max. 4000 woorden).
Sociologie staat open voor Nederlandse vertalingen van elders gepubliceerde artikelen. Deze volgen wel opnieuw een review procedure.
Algemene richtlijnen voor auteurs vindt u op: http://nl.aup.nl/nl/tijdschriften/sociologie.html
De deadline voor abstracts is verlengd tot 1 september 2016. U ontvangt 9 september bericht.
Stuur uw abstract naar vanreekum@fsw.eur.nl
Bronnen
Entzinger, H. en P. Scholten (2015) The Interplay of Knowledge Production and Policymaking: A Comparative Analysis of Research and Policymaking on Migrant Integration in Germany and the Netherlands. Journal of Comparative Policy Analysis: Research and Practice, 17(1): 60-74.
Haas, H. de, K. Natter en S. Vezzoli (2014) Growing restrictiveness or changing selection? The nature and evolution of migration policies. International Migration Institute Working Papers, paper 96.
Scholten, P. (2011) Framing Immigrant Integration: Dutch Research-policy Dialogues in Comparative Perspective. Amsterdam: Amsterdam University Press.