Ik heb me mijn hele leven ontworteld gevoeld, altijd bewegend tussen meerdere landen. Totdat ik van Nederland mijn land maakte. Die gevoelens van ontworteling zijn echter nooit weggegaan. De meerderheid van de mensen bleven je niet zien als ‘hun eigen’, maar toch. Met die gevoelens van ontworteling moest ik leren leven en ze vooral leren accepteren.
Ik beloofde mezelf dat mijn kinderen dit niet mochten ervaren. Ze zijn hier geboren, dit is wel hun land. Daar vocht ik hard voor. Ruim twintig jaar timmer ik aan de weg, werk ik aan verbinding, aan wederzijds begrip en empathie.
Haat en aversie
Mijn idealen om van Nederland een inclusief land voor iedereen te maken namen de overhand, het werd mijn beroep. Ik houd immers van Nederland. Het is het land waar ik veiligheid voelde, het land waar ik mijn rijbewijs haalde, mijn vrijheid en zelfredzaamheid ontdekte, mijn eerste huis kocht, waar ik geluk kon ervaren.
Toen was daar woensdagavond 22 november de uitslag. De partij met de meeste haat en aversie voor mensen zoals ik werd door een op de vier Nederlanders die heeft gestemd, gekozen als de legitieme partij om het land te besturen. Met Geert Wilders als mogelijk premier, de Wilders die ik leerde kennen door woorden als ‘minder, minder’, ‘K**Marokkanen’, ‘scherpschieten op’, ‘dit is niet jouw land’, ‘je hoort hier niet bij’, ‘ga terug naar je eigen land’. Diezelfde Wilders die racisme en haat voor iedereen die anders is dan de norm, wist te cultiveren, te voeden en naar de oppervlakte te krijgen.
Zodra ik de woorden van Frans Timmermans hoor, begin ik te janken
Sinds woensdagavond voelt het weer als ‘9/11’: verwarring, angst en achterdocht. Na de eerste tien minuten stond het sociale medium X (voorheen Twitter) vol met reacties van mensen die hier lang op hadden gewacht: ‘Nederland eindelijk terug aan de Nederlanders’. Oh en ik dan? Ben ik dat dan niet? Had ik dat dan van jullie afgepakt? Vriendinnen app’en mij: ‘Wat moet ik tegen mijn kinderen aan de ontbijttafel zeggen?’, of ‘Mijn zoon vraagt of we nu het land moeten verlaten’. Dit is een last die niemand zal begrijpen.
Frans Timmermans, lijsttrekker van GroenLinks-PvdA, liet in reactie op de verkiezingsuitslag weten niemand in Nederland los te laten. En hij adviseert: ‘Als je in de komende dagen in de buurt, op school, of op je werk mensen tegenkomt die denken: hoor ik hier nog wel? Dan zeg je duidelijk: JA.’
‘Mama, waarom huil je?’
Zodra ik de woorden van Frans Timmermans hoor, begin ik te janken. Is het echt zo ver gekomen? ‘Mama, waarom huil je?’ vraagt mijn oudste. Ik wil haar de waarheid vertellen. Ik wil haar zeggen: omdat ik niet wil dat jij je ontworteld voelt. Omdat ik niet wil dat straks mensen tegen je gemeen doen omdat jij op mij lijkt. Ik wil vooral niet dat jij je over vier jaar niet meer Nederlands voelt. Want daar heb ik zo hard voor gewerkt. Zo hard. Maar wat ik zei is: ‘Omdat het mooie woorden zijn.’
Mijn grootste angst is dat onze kinderen hun gevoel van Nederlanderschap zal worden ontnomen
Ongeacht hoe dit zich gaat ontvouwen, ik heb voor het eerst weinig hoop en vertrouwen. Ik voorzie dat racisme, polarisatie en discriminatie toe gaan nemen. Dat angst weer de overhand neemt. Dat al de emotionele arbeid om mensen bewust en empathisch te maken, voor niets zal zijn. Mijn grootste angst is dat onze kinderen hun gevoel van Nederlanderschap zal worden ontnomen. Dat ze zich niet meer Nederlands zullen voelen en zich er openlijk van zullen distantiëren. Dat betekent: nog een generatie ontworteld.
En daar sta je dan.
Sahar Noor is onderzoeker, schrijver, journalist, moderator en adviseur. Deze column is eerder verschenen in het Nederlands Dagblad.