Wie neemt mijn tbs’er in dienst?

Op 2 augustus 2019 maakte ik kennis met Marc, een man van middelbare leeftijd. In 2005 veroordeeld voor een zedenmisdrijf en inmiddels in de laatste fase van zijn tbs. Wie neemt hem in dienst?, vraagt jobcoach Hilde Koelmans zich af.

Hij woonde al zelfstandig en kreeg begeleiding van de tbs-kliniek in samenwerking met mijn, de ggz-organisatie waar ik voor werk.

Mijn opdracht als jobcoach bij Lister: samen met hem betaald werk vinden, zodat hij weer kan bouwen aan de toekomst en structuur en vastigheid vindt. Belangrijke voorwaarden voor zijn welbevinden.

Mensen met uiteenlopende psychiatrische problematiek

Als jobcoach ben ik ervaren in het plaatsen en begeleiden van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Mensen met uiteenlopende psychiatrische problematiek, zoals psychotische stoornissen, drugsverslavingen, borderline-persoonlijkheidsstoornissen en angststoornissen. Sommige mensen hebben meer dan 15 jaar niet gewerkt, anderen hoppen van het ene naar het andere baantje, maar hebben te veel moeite om een baan vast te houden. Dus ik ben wel wat gewend.

En gelukkig zijn er allerlei regelingen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt die mijn werk een stuk gemakkelijker maken. Bijvoorbeeld loonkostensubsidie, waardoor werkgevers een deel van het salaris voor de deze werknemers gecompenseerd krijgen van UWV of gemeente. Of een no-risk-polis, waarbij werkgevers bij ziekte van de werknemer de loonkosten gecompenseerd krijgen. Gunstige regelingen voor werkgever en werknemer.

Belangrijkste criterium: er moet sprake zijn van een arbeidsbeperking. Maar Marc heeft in het verleden aangetoond een heel goede werknemer te zijn en is bovendien gezond. Maar wie neemt hem aan zonder subsidie?

Angst en ongemak zijn voelbaar

De bereidheid om mensen met tbs in dienst te nemen is extreem laag. Dat heeft natuurlijk alles te maken met de beeldvorming rondom tbs en de vooroordelen die er leven. Angst en ongemak zijn voelbaar als ik met werkgevers praat. Hoewel de behandeling van Marc succesvol was en het risico op een nieuw delict door de kliniek zorgvuldig is ingeschat op bijna nul (uitsluiten kan nu eenmaal nooit), durven werkgevers dit nog niet goed aan. En zeker niet wanneer de werkgever hier op geen enkele manier voor wordt gecompenseerd.

De optelsom van Marc’s tbs-status, de kleine kans op een VOG in de meeste sectoren, zijn leeftijd en het gat in zijn cv (want 14 jaar vast) maakte onze missie ongelooflijk moeilijk.

Afwijzing na afwijzing

Marc kreeg afwijzing na afwijzing. Na een jaar constant solliciteren was er tot vorige week nog steeds geen baan. Pijnlijk en frustrerend. Lange tijd werd hem de kans ontnomen om zijn leven weer opnieuw vorm te geven. En dat is gewoon zonde: Marc is, net als de andere tbs'ers in mijn caseload, één van de meest gemotiveerde cliënten. Bereid om van alles en nog wat aan te pakken, loyaal en goed in het werk wat ze doen. Zonde om dit onbenut potentieel aan de zijlijn te laten staan.

Maar Marc werd niet ontmoedigd en zijn geduld werd beloond: hij mag nu op uitzendbasis in ploegendiensten werken bij een groot magazijn. Hij rijdt daar met zijn brommertje naar toe, midden in de nacht, vroeg in de ochtend of aan het einde van de middag. Ideaal? Nog niet, maar deze eerste stap gaat de volgende stappen makkelijker maken. Dus dit succes vieren we!

Maar wat gaan we doen met al die anderen die een (grote) misstap hebben gemaakt in het verleden? Hoe gaan we hen helpen een nieuwe kans te krijgen?

Hilde Koelmans is trajectbegeleider/IPS-coach bij Gebiedsteam ggz-Overvecht Noord.

Foto: Matt Otto (Flickr Creative Commons)